Hürriyet iktisat müellifi Zeynel Balcı’nın bugünkü yazısı
Savaşın tesirleri de riskler de sürüyor. Unutmamak lazım paylardaki geri çekilmeler orta ve uzun devirli portföy oluşumu için birebir vakitte bir fırsat da verebilir. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen hafta da Paris’te dış finans etraflarıyla görüştü. Önümüzdeki hafta ise tekrar bir Körfez Ülkeleri ziyareti olacağını açıkladı. Gelecek muhtemel bir yatırım haberi sert düşmüş borsada olumlu fiyatlamaya husus olabilir.
SAVAŞIN gölgesindeki borsalarda kayıplar sürerken yeni istikrarın nerelerde oluşacağı değer kazanmış durumda. Bunun için öncelikle İsrail-Hamas çatışmasının yaygınlık gösterip göstermeyeceği konusundaki belirsizliğin azalması gerekecek. Ortadoğu’daki gerginlik yalnızca bölgenin değil çok daha geniş bir coğrafyanın sorunu haline geldi. ABD ve İngiltere İsrail’in yanında olduklarını, yardım edeceklerini beyan ederek olaya müdahil oldu. Rusya şimdilik çok ses vermiyor. Lakin mümkün bir kara harekatıyla birlikte İran bir halde sürece dahil olursa Rusya da sessizliğini bozabilir. Ortadoğu birebir vakitte dünyanın en değerli güç (petrol, doğalgaz) üretim bölgelerinden biri. Türkiye açısından ise ayrıyeten kıymetli. Ortadoğu’ya coğrafya olarak yakın, ticaret ve sermaye alış verişleri ağır. Bu durum Borsa İstanbul’un dış borsalara nazaran daha fazla reaksiyon vermesinin münasebetleri. Öteki bir sebep ise, BIST100 Endeksi’nin savaşı tepe düzeylerinde karşılaması. ABD ve Avrupa borsaları son aylarda zati satıcılı seyir izliyordu.
Olayın bir öteki tarafı, Türkiye’nin Körfez ülkelerinden yatırım beklediği bir periyoda denk gelmesi oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın birkaç ay evvel Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ziyareti sonrası çok sayıda ticari mutabakat imzalanmış, piyasalarda bir beklenti de oluşmuştu. Şimdiye kadar bu tarafta somut bir gelişme olmadı. İsrail-Hamas çatışmasının yarattığı gerginliğin bu beklentileri nasıl etkileyeceğini varsayım etmek biraz zorlaştı. Tahminen de etkilemeyecek. Piyasalar şimdilik savaşı ve mümkün sonuçlarını fiyatlamaya devam ediyor. Ekonomik bilgiler ve merkez bankaları bu devirde çok tesirli değil. Gelişmelerin seyrine nazaran borsalar dalgalı bir seyir izleyebilir. Sert düşüş yaşayan borsalarda yeni istikrar ve takviye noktalarının nerelerde oluşacağını, çatışma ortamının şiddeti ve yaygınlık gösterip göstermeyeceği belirleyecek. Bu noktada teknik dayanak düzeylerinin takip edilmesi faydalı olacak. Paylardaki geri çekilmeler orta ve uzun devirli portföy oluşumu için tıpkı vakitte bir fırsat da verebilir. Bu noktada Çinlilere atfedilen “kriz fırsattır” kelamını hatırlamakta fayda var. Karamsar yahut optimist olmaktan çok gerçekçi olabilmek yatırım fırsatları açısından değerli. Karamsarların kriz ve tehlike olarak gördüklerini iyimserler fırsat olarak bakabilirler. Lakin süreci de uygun okumak ve yakından takip etmek gerekecek. Birebir vakitte riski de göze almak gerekecek.Şartlar güzelleşince fiyatlar da buralarda kalmıyor.
ABD TAHVİL FAİZLERİ İVME KAZANDI
Piyasaların referans olarak gördüğü parametrelerden biri de ABD tahvil bono faizleri. Bilhassa ABD 10 yıllık bono faiz oranlarının seyri öbür piyasa kıymetleri üzerinde epeyce tesirli. Geçen hafta yüzde 5 düzeyine ulaştı. Geçtiğimiz günlerde sanki olur mu olmaz mı diye bu hususta çok tartışma yürütülüyordu. Test edilen düzey 2007 yılından sonraki en yüksek sayı. Fed Lideri Powell’ın perşembe günkü konuşmasından sonra yükseliş biraz daha sürat kazandı. Powell faiz konusunda her zamanki üzere net bir ileti vermedi lakin yüksek tahvil faizlerinin nakdî sıkılaşma fonksiyonu gördüğünden bahisle Fed’in faiz artırımlarına bu kademede gerek olmadığı imasında bulundu. En azından piyasaların yorumu bu tarafta. Fed’in 01 Kasım toplantısında faiz değişimi beklenmiyor. Lakin Ortadoğu’daki gelişmeler petrol fiyatlarını daha da üst çeker, bu durum enflasyonun tekrar yükselmesine neden olursa bu beklentiler aralık ve sonraki toplantılar için değişebilir. ABD 10 yıllık bono faizi yükselince paralel olarak Almanya 10 yıllık faiz oranı da etkilendi ve yüzde 2.92 oldu. Bu durum gelişen ülke bono ve risk primlerini de bir kesim olumsuz etkiledi. Türkiye’nin 5 yıllık risk primi (CDS) 420 düzeyini geçerken Eurobond faiz oranlarını üst itti. Öbür yandan son gelişmeler ABD dolarında pahalanma, Euro’da ise zayıflamayı beraberinde getirdi. Yüklü olarak dolar borçlanıp Euro üzerinden ihracat yapan Türkiye için bu istenilen bir durum değil. İktisat idaresi büyüme beklentilerinde ihracat artışını kıymetli görüyor. Ayrıyeten Avrupa iktisadında yavaşlama sürüyor. Buna karşılık ABD iktisadı son bilgilerden de görüleceği üzere daha güçlü. Özetle, son devirde dış şartlar pek Türkiye lehine gelişmiyor. Türkiye içinde bulunduğu süreçte, yüksek enflasyon, cari açık ve dış finansman muhtaçlığı üzere meselelerle gayret ediyor. Bu bakımdan iç piyasalar yabancı sermaye girişi bekliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen hafta da Paris’te dış finans etraflarıyla görüştü. Önümüzdeki hafta ise tekrar bir Körfez Ülkeleri ziyareti olacağını açıkladı. Dileriz olumlu bir sonuçla döner. Gelecek muhtemel bir yatırım haberi sert düşmüş borsada olumlu fiyatlamaya husus olabilir.
ALTIN FAİZ ARTIŞINA KARŞIN YÜKSELİYOR
ULUSLARARASI gerginliğin yükseldiği devirlerde inançlı liman muhtaçlığına bağlı olarak birinci akla gelen yatırım aracı altın oluyor. İsrail-Hamas olayında da o denli oldu. Öbür piyasa parametreleri göz arkası edildi ve jeopolitik risklerin fiyatlanmasıyla altın sert yükseliş gösterdi ve 2.000 dolara yaklaştı. Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz devirde altın, Fed faiz artırımları ve yüksek faizlerin tesiriyle satış baskısı altında kalmıştı. Şimdilerde ABD tahvil bono faiz oranları son 16 yılın en yüksek düzeylerini test ederken altın fiyatındaki yükseliş güç kazandı. ABD tahvil faiz oranları altın için bu devirde bir gösterge olmaktan çıktı. Koşullar olağan seyrine döndüğünde tekrar dikkate alınacak doğal ki. Bununla birlikte iç piyasalardaki gram/TL fiyatı 1.800 düzeyini geçti. Dolar/TL kurunun da yükselmesi ayrıyeten katkı yaptı. Altın fiyatının seyrinde tekrar Ortadoğu’daki gelişmeler tesirli olmaya devam edecek. Bu noktada teknik datalar maksat konusunda bir fikir verebilir. Ons fiyatı için 2.000-2.070, gram/TL fiyatı için 1.800-1.850 bantları değerli görülüyor. Bu noktalara ulaşır mı, geçer mi bunu dediğimiz üzere savaşın gidişatı belirleyecek.
BORSADA ÇIKIŞ TRENDİ KIRILDI
BORSADA mayıs ayının sonunda başlayan çıkış trendi son yaşanan düşüşle birlikte kırıldı. Bir müddettir barizleşen düşüş formasyonlarından “yükselen takoz” işlerlik kazanmış oldu.İlk takviyeler 7.500-7.400 düzeylerinde görülürken sonraki takviyeler 7.200-7.000 bandında bulunuyor. Muhtemel reaksiyon alımlarında verilecek birinci dirençler ise 8.000-8.200 noktalarında. Toparlanmadan kelam etmek için bu düzeylerin geçilmesi gerekecek. Satış baskısı korunan endekste taban oluşumu için şimdi erken. Fakat sert düşüşe bağlı olarak dayanak noktalarında reaksiyon alım denemeleri görülebilir.
YABANCI SATIŞI SÜRÜYOR
BORSA İstanbul’da yabancı süreçleri yakından takip edilen bilgiler ortasındaki yerini koruyor. Son devirde yabancı yatırımcıların kısa devirli hareket ettiği ve nispeten küçük montanlı fiyatlar ile trade (al-sat) yaptıkları izlenimi hakim.TCMB bilgilerine nazaran 13 Ekim ile biten haftada yabancı yatırımcılar; Pay senetlerinde 12.6 milyon dolar, tahvil bonoda 1.1 milyon dolar satış yaptılar. Pay senetlerinde arka arda üç haftadır satıştalar. Tıpkı hafta “kur muhafazalı mevduatta (KKM)” 72.9 milyar TL fiyatında azalma kaydedilirken TCMB brüt rezervlerinde toparlanma devam ederek 1.6 milyar dolar artışla 124.5 milyar dolara, bankalardaki yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 1.5 milyar dolar artışla 173.1 milyar dolara yükseldi. Sayılar büyüklük olarak mali kalemlerde çok önemli bir yer değiştirmeye işaret etmiyor.
PPK KARARI BEKLENİYOR
ÖNÜMÜZDEKİ haftanın iç gündem açısından 26 Ekim TCMB toplantısı ve faiz kararı kıymetli olacak. Beklentiler faiz artırımının devam edeceği tarafında. Lakin oran konusunda net bir piyasa görüşü yok. 2 ile 5 puan ortasında değişen kestirimler var. Öteki yandan tıpkı gün Avrupa Merkez Bankası faiz kararıyla ABD büyüme verisi (GSYH) var. Alınacak kararların jeopolitik gelişmeler nedeniyle piyasalar üzerindeki tesirleri hudutlu kalabilir.
patronlardunyasi.com