Atatürk’ün 1926 yılında çıkardığı ve Türkiye’nin deniz, göl ve akarsularında yalnızca Türk vatandaşlarına ilişkin gemilerin ticaret yapmasına ve buralarda yalnızca Türk vatandaşlarının çalışmasına müsaade veren Kabotaj Kanunu AKP’li milletvekillerinin hazırladığı kanun teklifiyle delindi.
Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Az Alparslan’ın, “Kabotaj Kanunu’na alışılmamış denilebilir” itirafına karşın düzenleme TBMM Bayındırlık Komitesi’nde AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
VER PARAYI AL İZİNİ
Montrö Boğazlar Mukavelesi’nin tartışıldığı bir periyotta Lozan Antlaşması’nın delinmesi manasına da gelen bir düzenlemenin çıkarılması tartışma yaratırken, yeni düzenlemeyle paralı yabancı yatçılara kapitülasyon sağlanacağı bildirildi.
Kabotaj Kanunu hala uygulanmaya devam ederken, AKP’li milletvekilleri yabancı ticari yatlara Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’den oluşan Türk karasularında ticari faaliyet yapmalarının önünü açan bir yasa teklifini TBMM’ye getirdi. TBMM Bayındırlık Kurulu’nda görüşülerek kabul edilen teklif, Kabotaj Kanunu’nda değil, 2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu’nda değişiklik yapıyor.
Teklifin 11 ve 24’üncü hususlarına nazaran, ülke turizmine ve tanıtımına katkı sağladığı bedellendirilen ve uzunlukları 39 metrenin üzerinde olan yabancı bayraklı ticari yatların Türk karasularında faaliyet göstermelerine müsaade verilebilecek. Ayrıyeten Türk bayraklı yatlar yabancılara kiraya verilebilecek. Müsaade verilen yatlardan boyutlarına nazaran 200 bin ile 400 bin lira ortasında değişen meblağda harç alınacak.
KABOTAJ BAYRAMI TARİH OLUYOR
Osmanlı Devleti kapitülasyonlarla yabancı ülke gemilerine deniz ve göllerimizde ticaret yapma ayrıcalığı vermiş, lakin 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’yla bu ayrıcalık kaldırılmıştı. 1926 yılında çıkarılan Kabotaj Kanunu ile tüm deniz, göl ve akarsularda mal ve yolcu taşıma hakkı yalnızca Türk yurttaşlarına verildi. Ayrıyeten dalgıçlık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, tayfalık ve gibisi mesleklerin Türk yurttaşlarınca yerine getirilmesi kuralı hayata geçirildi. Kanun 1935 yılından itibaren Kabotaj Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.
Erdoğan Süzer/Sözcü