Korona virüsünde son günlerde artan hadise ve vefat sayısının akabinde Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti kıymetli bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantı sonrası açıklama yapan Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, mutant virüse dikkat çekerek, “Vakalar her kentte arttı. Şu an Türkiye’de üçüncü, İstanbul’da ise dördüncü piki yaşıyoruz. Yeni hadiselerin yüzde 85’i İngiltere varyantı kaynaklıdır” dedi.
Son günlerde artan corona virüsü hadise sayıları büyük tedirginlik yaratıyor. Günlük 50 binin üzerinde açıklanan olay sayısının akabinde Bilim Heyeti kritik bir toplantı gerçekleştirdi.
OLAYLAR HER KENTTE ARTMAKTA
Toplantının akabinde kameralar karşısına geçen Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, şu sözleri kullandı;
*Aylardır süren kaideler herkesi yordu. Zorluklar tüm ülkelerde birebirdir. Ülkemiz salgında en sıkıntı periyotlardan birini geçirmektedir.
*Değerlendirmeden hepimiz için faydalı nokta çıkacağı inancındayız. Yeni zorluklar ortaya çıktı, bunlar görmezlikten gelinemeyecek gerçekler ve dünyanın her yerinde ortaktır.
*Vakalar her kentte artmakta. Mutasyon ve varyantlar konusunda genelde beklenti talihin bizden yana olmasıydı lakin bu gerçekleşmedi. Covid-19’un eskisinden daha süratli yayılım göstermesi, virüsün varyantlarına bağlanmaktadır.
“MUTANTLAR İŞİ ZORLAŞTIRIYOR”
*Varyant ortaya çıktığı birinci biçime nazaran farklılık göstermiş virüs değildir. Bu farklılık virüsün bazen etkisiz hale gelmesine de neden olmaktadır.
*Bugün kısa vadede bunun karşıtı olmuştur. Hadise artışlarında tesiri yüksek olan varyantların ve mutantların işi zorlaştırdığı bir gerçektir. Suratı dışında hastalığın daha ağır geçmesine sebep olmaktadır.
YENİ HADİSELERİN YÜZDE 85’İ İNGİLTERE VARYANTI
*Yeni olayların yüzde 85’i İngiltere varyantı kaynaklıdır. Bugün virüsün dünyada yaygın olan tipi budur.
*Bunun dışında tespit edilen Güney Afrika varyantı 11 vilayetimizde 285 şahısta, Brezilya 9 vilayette 166 bireyde görülmüştür. Kaliforniya, New York varyantı da az olmasına karşın tespit edilmiştir.
HASTANELERDE YOĞUNLUK ARTTI
*Verdiğim bilgilerden anlaşılacağı üzere bu durum hadise sayılarını arttırmakla kalmadı hastane yoğunluğunu da arttırdı. Buna karşın sıhhat hizmetlerimiz eksizsiz sürmektedir.
*Bir düzenlemeye gitmek durumunda kalabiliriz. Aşının tesirini daima birlikte gördük. Kasım ayında ağır bakıma yatanların yaşlı kümesi yüzde 53’e kadar düştü. En çok aşılama yapan ülkeler ortasındayız. Yakın vakitte, yerli aşı üretimiyle toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
*Dünya Sıhhat Örgütü’nün yüksek bulaştırıcılığı nedeniyle sıkı takibini tavsiye ettiği mutasyona 4 bin 820 olayda rastlanılmıştır. Yeni durum günbegün hastaneye müracaatlar ile yatan hasta sayısını da etkiledi.
*Hasta ağır bakım oranında dramatik artış yoktu ancak gelişmeler önemli datalar ikaz edicidir. Sıhhat ünitelerimizin hizmetleri eksiksiz sürmektedir. Yükümüz ağırlaşırsa örneğini daha evvel yaşadığımız üzere bir düzenlemeye gitmek zorunda kalabiliriz.
*Bu gerçek bizi uyarıyor. Gerçeğin ihtarına dikkat etmek zorundayız. Aşının tesirini daima birlikte gördük. Kasım’da ağır bakıma yatan hastaların yüzde 69’unu 65 yaş üstü oluştururken bugün bu oran düştü.
*En çok aşılama yapan ülkeler ortasındayız. Yakın vakitte hem tedarik yoluyla aşı çeşitliliğini sağlayarak hem de yerli aşıyla toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
“18 MİLYON DOZDAN FAZLA AŞI YAPILDI”
*Şu ana kadar 18 milyon dozdan fazla aşı yapılmıştır. 2. doz aşısını olanlar 7,5 milyonu bulmuştur. Türkiye, dünyada en çok aşı yapan 6. ülkedir. Koşullar bizi zorla toparlanmaya davet ediyor.
*Günlük olay sayısı 50 bine çıkmışken, oburunun ihtarına muhtaçlık duyulmamalıdır. Aşı programı ilerlerken gayretin müddetini kısaltalım. Bu iş bitene kadar bir gün bile yalnız kalmayacaksınız. Bizi bir gün bile kararsız ve yılgın görmeyeceksiniz.
“65 YAŞ ÜSTÜ YÜZDE 100 AŞILANMADI”
*Birkaç tabloyu bilhassa vermek istiyorum. Burada 65 yaş üstünü görüyoruz. Sıhhat çalışanlarının aşı sonrasını bilhassa toplam olay sayısı içindeki oranını görmüş oluyoruz. 65 yaş üstü vatandaşlarımızın 1 Ocak itibariyle toplam hadise içindeki oranı 17.7, artık ise yüzde 8.2, yani aşılama sonrası neredeyse toplam olay sayısı içinde yarı yarıya düşmüş durumda.
*Bu devirde aşılanan kişi sayısı ise 65 yaş üstü yüzde 76.4, yani 100 aşılanamadı. Hala yüzde 23.6 oranında 65 yaş üstü vatandaşımız aşısı tanımlandığı halde yaptırmış değil.
*Sağlık çalışanlarına baktığımızda toplam olay içindeki hissesi Ocak başında yüzde 5.3, aşılama oranı yüzde 86. Yüzde 86 oranıyla birlikte toplam olay içindeki hissesi 1 Ocakta yüzde 5.3 iken şu an 1.37’ye kadar indi.
TAM KAPANMA OLACAK MI?
*Bugün Bilim Heyeti bilhassa yarından itibaren Ramazan’ın başlamasıyla birlikte ‘ne üzere önlemler alınabilir, tekliflerimiz neler olabilir’ diye genel kapsayıcı bir halde hazırlık yaptı.
*Yarın sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında kabine toplantısı var. Bu kapsayıcı alternatif teklifleri sunmuş olacağız. O çerçevede sayın Cumhurbaşkanımız alınan kararları uygun gördükleri halde açıklarlar.
*Sayın Cumhurbaşkanımız tabir etti; Ramazan’da dinlenerek önlemlere uymayı söylemişti. Bilim Heyetimiz da bu yaklaşımda bulundu. Ben de yarın Kabine de bunları lisana getirmiş olacağım. Sizlerin söylediği farklı olabilir lakin toplumun ruhsal ekonomik yapısı da var. Bunların hepsi gözetilerek karar alınmış olur.
YAKIN TEMAS UYARISI
*Yakın temasla, mutantın varyantın yüzde 85’e çıktığı bu devirde, yeni bir pik devri yaşıyoruz, o nedenle yakın temasın son derece değerli olduğunu, o yüzden vatandaşlarımızın son derece dikkat etmesi gerektiğini kıymetle rica ediyorum.
RUS TURİSTLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA
*Rusya’da mevkidaşımla 2 kez görüşmüştüm. Yakın vakitte heyet göndereceklerini; birtakım bölgelerde, Muğla, İzmir, Aydın üzere bölgelerde aldığımız önlemleri görme noktasında incelemeler yapacaklarını belirttiler.
*O yüzden değerlendirmenin daha rahat yapılacağını söyleyebilirim. Sertifikasyon ve aldığımız önlemleri gördükleri takdirde daha farklı karar alacaklarını söyleyebilirim.
AĞIR BAKIM DOLULUK ORANLARI EN ÇOK OLAN VİLAYETLER
*Şu an Türkiye’de üçüncü, İstanbul’da ise dördüncü piki yaşıyoruz.
*Vaka sayısının daha ağır olduğunu, birebir oranda hasta sayımızın daha artmadığını sayılarda görüyorsunuz. Sıhhat altyapımızda önemli meselelerin olmadığını söyleyebilirim.
*Yatak doluluk oranında yüzde 56.3. Servis yatağında bir sorun yok. Erişkin ağır bakımda doluluk oranı yüzde 71.3. Yani yüzde 30’a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bin hasta manasına geliyor.
*Bazı vilayetlerimizde yer yer meseleler yaşadığımız oluyor mu, oluyor. Yüzde 80’in üzerinde olan vilayetler Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize’de.
*Bu vilayetlerimizde ağır bakım doluluk oranı yüzde 80’in üzerinde. Erişkin ağır bakım manasında yüzde 71.3.
AŞI AÇIKLAMASI
*DSÖ’nün 2 hafta evvel bir toplantısı olmuştu. O toplantıda bilhassa benim bütün dünyaya söz ettiğim şu oldu; aşıyla ilgili önemli mülkiyet haklarının çözülmesi gerektiğini söz ettim. Bunu bir halde DSÖ çözmek istiyorsa formül geliştirebilir. Üretimin yapılabileceği her ülkede fikri mülkiyet haklarının çözülmesiyle daha kolay erişimin sağlanabileceğini tabir ettim.
*Bu mevzuyla ilgili uğraş içerisinde olacaklarını söz ettiler. benim yaklaşımım çok net, fikri mülkiyet haklarına DSÖ’nün tahlil getirerek üretme marifeti olan, potansiyeli olan bütün ülkelerde bunun önünün açılması gerektiği kanaatindeyim.
RUS AŞISI DA GELECEK
*Aslında erişebileceğimizi düşündüğümüz 3 aşı kelam konusuydu. Birincisi Rusya’dan Sputnik aşısı, ikincisi BionTech ve üçüncüsü Çin’de üretilen kullandığımız aşıydı.
*Hem BionTech ve Sinovac’ın Türkiye’de Faz 3 çalışması yapıldı. Sputnik aşısı Türkiye’de yapılamadı kronojksit yüzünden. Rusya ile görüşmelerimiz devam ediyor.
*Hem Türkiye’de üretimi hem de erken devirde verebilecekleri aşı ölçüsüyle ilgili Rus mevkidaşımla konuşmam oldu. Yakın vakitte az ölçüde Sputnik aşısının Türkiye’ye gelebileceğini söyleyebilirim.
“ÇİNLE 100 MİLYON DOZLUK MUTABAKAT YAPTIK”
*Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir muahede yaptık Çin ile.
*Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum. Bugüne kadar 4,5 milyon doz BionTech aşı geldi. Biz opsiyonel olarak 30 milyona gelecek biçimde mutabakat yapmıştık.
“HAZİRAN AYI İÇİN 30 MİLYON DOZ”
*Uğur Hoca, Türkiye’ye aşı gönderme konusunda büyük çaba sarf ediyor. ‘Haziran ayı için 30 milyon doz aşıyı şimdiden kelam verebilirsin’ dediler. Hem Mayıs sonu, hem Haziran’da bunu daha arttıralım diye görüşüyoruz.
*10 gün içinde de sayının ne kadar fazla olabileceğini netleştirmiş olacağız. Bizim Haziran sonuna kadar elimizde ağır bir aşının olacağını söyleyebilirim. 40 yaş üstünü aşılayabileceğimizi fakat bunun 30-35 yaşıyla ilgili bu son 30 milyon sayısıyla bunu söyleyebileceğimi tabir ediyorum.
YERLİ AŞIDA SON DURUM
*Yerli aşıda Faz 2 çalışması bitti. 2-3 hafta içerisinde Faz 3 çalışmasına geçilebilir. Eylül ayında Faz 3’ü bitecek olan ve birinci aşımız öteki aşılarında Kasım üzere biteceğini, başarırsa üretime geçileceğini söylemek istiyorum.
*Sağlık çalışanlarının yüzde 86’sı aşılandı. Yüzde 14’ü tanımlandı, gidip aşısını yaptırabilir. 65 yaş üstü tanımlandığı halde yüzde 76. 4, yani 23.6’ı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Bunun diğer tahlili yok.
*İlaçla ilgili somut bir gelişme dünyada yok lakin aşıyla ilgili somut gelişmeler olduğu görülüyor. O yüzden vatandaşlarımız aşı sırası geldiğinde geciktirmeden aşılarını yaptırmalıdır.
*Toplam hadiseler içerinde ne kadar tesirinin olduğunu göstermeye çalıştım. Vefatlarla ilgili de sayıların yüksek olmadığını lakin sonuçta aşıladığınız küme 60 yaş üstü, ek hastalığı çok olan bireyler. Aşıyı kıymetlendirme noktasında Bilim Heyeti belgeleri inceliyor. Tesirini önümüzdeki haftalarda açıklanmış olur.
2 MİLYON GRİP AŞISI YAPILDI
Grip çok gündem oldu. Bir periyot neredeyse 84 milyon vatandaşımızın grip aşısı yaptırması önerildi ve bu türlü bir kampanya kelam konusu oldu. Bizim toplumumuzda bizim kadar maske kullanılmadığı, o yüzden infülenzanın maske kullanımı olduğu için çok düşük olacağını ve vatandaşımızı huzursuz etmeyin demiştim.
*Şu an biz hala infülenzayı görmedik ve 2 milyon 560 bin grip aşısı tedarik etmiştik. Bu aşının 2 milyonu yapıldı. Sıhhat çalışanlarımızı yaptırdığı grip aşısı 260 bin oldu. İnfülenza daha çok çocuklarda görülür. Lakin bu yıl çocuk polikliniklerinin ne kadar az olduğunu tabiplerimiz görmektedir.
ÖĞRETMENLERİN AŞILANMASI
*Köy okulları, ve ilkokullar açık olduğu için öğretmenlerin aşılanmasına oradan başladık. 2-3 hafta içerisinde ilkokul öğretmenlerimizin aşılanmasını istiyoruz. 8. ve 12. sınıfların imtihan günleri aşikâr olduğu için fırsat eşitliğini sağlamak açısından eğitimin devam etmesi konusunda genel bir değişmez yaklaşım kelam konusu. O sınıflarla ilgili öğretmenlerimizin tanımlayıp, ilkokullar dışında aşılamasını yapmak istiyoruz.
OLAYLARIN ARTMASINDA KİM SORUMLU?
*Sorumlu hepimiziz. Bilim Heyeti salgının başından bu yana anlata geldi. Bu devirde yakın temasla virüsün daha süratli yayıldığını biliyoruz. Hepimizin üzerine düşeni yaparak bu kazanımları kaybetmeme içerisinde olmalıyız.
AŞI PASAPORTU
*Faz 3 çalışması haftaya yayınlanmak üzere gönderilmiş olacak. DSÖ de tanımlandı lakin yayımı kelam konusu olursa devamında bir sorun olmayacaktır.
*Önümüzdeki periyotta aşı pasaportunda Sinovac aşısı olmayacağını düşünmeyin. Çin hükümetinin müracaatı ve yayında kelam konusu olduğu için bu sorun olmayacak.