Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Sabah gazetesi tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı himayesinde Turkuvaz Medya Merkezi’nde düzenlenen “2. Türkiye Çiftçi Zirvesi”de yaptığı konuşmada, ziraî üretimin Türkiye için stratejik ehemmiyete sahip olduğunu vurgulayarak, bu nedenle çiftçilerin, dünden bugüne kendilerinin her daim göz bebeği olduğunu söyledi.
Küresel salgın periyodu ve akabinde başlayan Rusya-Ukrayna krizinin, besin kesiminin stratejik değerinin tüm dünya tarafından bir sefer daha hatırlanmasını sağladığını anımsatan Nebati, “Ülkemizde tarımı geliştirmek ve çiftçilerimize daha güzel şartlar sunabilmek için projeler geliştiren, bu mevzuyu kendisine keder edinen tüm pahalı konuklarımızla bugün, 2. Çiftçi Doruğu çatısı altında bir ortada olmaktan büyük memnunluk duyduğumu belirtmek isterim.” dedi.
Son 20 yılda Türkiye’nin her alanda kıymetli atılımlar gerçekleştirdiğini ve bu sürece yakinen tanıklık eden kesimlerin başında da tarım ve hayvancılık kesiminin geldiğini belirten Nebati, dalda bir yandan makineleşmenin hızlanırken, öbür yandan da verimlilik artışı ve eser çeşitliliğinin sağlandığına daima birlikte şahit olunduğunu kaydetti.
Temmuz ayı prestijiyle yıllıklandırılmış tarım eserleri ihracatının 7,6 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine ulaştığını bildiren Nebati, “Bu, hepimizin ortak başarısıdır. Biz birlikten rahmet doğduğuna inanan bir anlayışa sahibiz. Bu yüzden her mevzuda istişarelerde bulunuyor, birlik içinde ilerlemeye değer veriyoruz. İnanıyorum ki ortak ülkülerimiz ve ortak çabalarımız ilerleyen devirde beraberce çok daha hoş sonuçlar almamızın da önünü açacaktır.” dedi.
“Çiftçilerimize bütçeden 39,2 milyar lira takviye sağladık”
Tarım kesiminin stratejik kıymeti çerçevesinde kâfi ve muteber besin arzının sağlanması, verimliliğin artırılması ve refah artışının sağlanması emeliyle üreticileri kapsayıcı uygulamalarla desteklemeye devam ettiklerini aktaran Nebati, “Bu yaklaşımla geçtiğimiz yıl çiftçilerimize bütçeden 24 milyar lira dayanak sağladık. Bu sene de bu sayısı 39,2 milyar liraya yükselttik. Birçok ziraî eserde yeni alım fiyatları açıklayarak ve alım fiyatlarında bir evvelki yıla nazaran değerli oranlarda artış yaparak üreticilerimizin yanında olmaya devam ettik. 2002 yılında yalnızca 5 esere prim takviyesi verilirken, bugün tam 18 esere prim takviyesi sağlıyoruz.” diye konuştu.
Bu dönem buğday ve arpada Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım fiyatlarını üst taraflı revize ederek ekmeklik buğdayda yıllık yüzde 187, arpada yıllık yüzde 226 artış sağladıklarını kaydeden Nebati, ayrıyeten eserini TMO’ya satan çiftçilere verilen ziraî takviyelere ek olarak 2022 yılında buğday için ton başına 1.000 lira, arpa için 500 lira prim ödenmesini sağladıklarını bildirdi.
TMO’nun bu dönem kıymetli ölçüde buğday ve arpa alımı gerçekleştirdiğini aktaran Nebati, TMO’nun öbür birtakım ziraî eser alımlarının da devam ettiğini, kabuklu fındıkta yıllık yüzde 96, çekirdeksiz kuru üzümde yüzde 108 düzeyinde artış yaptıklarını kaydetti.
ÇAYKUR’un yaş çay alım fiyatında yıllık yüzde 73 düzeyinde artış yaparak çay üreticilerini desteklemeye devam ettiklerini belirten Nebati, Türkşeker’in şeker pancarı alım fiyatında da yıllık yüzde 245 artış gerçekleştirerek pancar üreticilerinin yanında olduklarını söyledi.
“Hayvancılık alanındaki dayanaklar de devam ediyor”
Bunlara ek olarak hayvancılık alanındaki takviyelerin de devam ettiğini aktaran Nebati, “Süt üreticilerimize 15 Mayıs-30 Eylül devri için litre başına 20 kuruş ödenmesi planlanan çiğ süt dayanak primini 30 kuruş artırarak 50 kuruşa çıkardık. Ayrıyeten, dana karkas ve kuzu karkas alım fiyatını kilogram başına 2 lira artırdık. Türkiye genelinde hayvan başına 370 lira olan buzağı dayanağını de 500 liraya yükselttik. Bu yılın birinci 8 ayda 753 bin üreticimize 95 milyar liralık Hazine faiz takviyeli kredi kullandırdık. Böylece üreticilerimizin 2022 yılı başından bu yana toplam 5,5 milyar liralık kredi faizini Hazinemizce karşıladık. Yıl sonunda bu meblağın yaklaşık 10,8 milyar liraya yükseleceğini öngörüyoruz. Çiftçilerimizin en kıymetli girdi maliyetlerinden biri olan güç maliyetlerini de değerli ölçüde düşürmek, hatta vakitle sıfırlamalarını sağlamak için büyük bir çaba gösteriyoruz. Bu niyetle Ziraî Sulamada Güneş Gücü Santralleri kurulmasını destekliyoruz. Bu husustaki talepler çok süratli biçimde karşılanıyor.” tabirlerini kullandı.
Tarımsal sulamada elektrik teslimlerinde KDV oranını yüzde 18’den yüzde 8’e indirdiklerini anımsatan Nebati, şunları kaydetti:
“Ayrıca, ziraî sulama projeleri kapsamında DSİ ile TOKİ ortasındaki iş birliğine ait Cumhurbaşkanı Kararı’nı yayımladık. Bu sayede, öncelikli olarak yaklaşık 391 bin hektarlık alanı içeren 143 sulama projesini hayata geçirmeye yönelik TOKİ’ye, Ziraat Bankası öncülüğünde 2 yıl ödemesiz 7 yıl vadeli kredi kullandırılacaktır. Başka taraftan atıl tarım yerlerinin üretime kazandırılması emeliyle belirlenen projelere yüzde 75’e kadar hibe dayanağı sağlıyoruz. Lisanslı depoculuğa verdiğimiz takviyelerin de katkısıyla lisanslı depo kapasitemiz yaklaşık 8,6 milyon ton düzeyine ulaşmış bulunuyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sertifikalandırılan tüm tohumluk fide ve fidanların KDV oranını da yüzde 1’e çektik. Yerli üreticilerimizi korumak için ham ayçiçeği yağı ithalatında dış ticaret önlemlerini hayata geçirmiş bulunuyoruz.”
“Gıda arz güvenliğine yönelik gerekli tüm önlemleri aldık”
Nureddin Nebati, ziraî üretimin sürdürülebilirliği ve arz güvenliği kapsamında hem üreticilere hem de tüketicilere yönelik gerekli tüm önlemleri aldıklarını belirterek, “Gıda Komitesi toplantılarımızın en değerli hususlarından biri besin arz güvenliğidir. Böylelikle Avrupa’da ve Amerika’daki marketlerde karşılaşılan boş raflar bizim ülkemizde görülmemiştir ve inşallah hiç görülmeyecektir. Komitemizde aldığımız kararların da katkısıyla global seviyedeki olumsuz gelişmelere karşın temel besin eserlerinde ülkemizin arz güvenliği bakımından bir sorunu yoktur ve TMO stoklarımız kıymetli oranda artırılmıştır.” dedi.
Türkiye’nin, diplomasi alanında uygulanan siyasetlerle global besin arz güvenliğinin sağlanmasında kıymetli bir aktör ülke pozisyonuna geldiğini tabir eden Nebati, “Nitekim Sayın Cumhurbaşkanımızın teşebbüsleri ve liderliğiyle imzalanan Tahıl Koridoru Mutabakatı, kâfi besine erişim sorunu yaşayan birçok ülkenin kıymetli ölçüde rahatlamasını sağladı. Bununla birlikte 2022 yılı içinde 12 dolara kadar ulaşan buğdayın kile fiyatı, Tahıl Koridoru Muahedesi sonrasında yüzde 25’e varan bir düşüşle 8,4 dolara kadar gerilemiştir. Bu, sözün tam manasıyla global besin piyasalarında Erdoğan etkisidir’. Bu yüzden Sayın Cumhurbaşkanımız; bugün dünya kamuoyu nezdinde de inisiyatif alabilen, tahlil üretebilen gerçek bir önder pozisyonundadır. Biz Türkiye’de aldığımız tedbirlerle ve bulunduğu ortam prestijiyle erken önlemler alarak şu an depolarımızı doldurduk. Ancak emin olun G20 toplantılarının en kıymetli hususlarından bir tanesi besin güvenliği. Ben bilerek ‘Erdoğan etkisi’ diyorum milletlerarası literatüre girmesi için. Sayın Cumhurbaşkanımızın almış olduğu inisiyatifle G20 ülkeleri başta olmak üzere dünya önünü görebilecek bir pozisyona erişmiştir.” formunda konuştu.
İklim değişikliğiyle çabanın günümüzde ülkelerin en değerli gündem unsurlarından biri haline geldiğini vurgulayan Nebati, Hareket Planı dahilinde, sürdürülebilir tarıma yönelik besin kayıplarının ve atıkların azaltılması, biyo-gübre kullanımının yaygınlaştırılması ve organik üretimin teşvik edilmesine yönelik çalışmaları sürdüreceklerini ve bu mevzuları son derece önemsediklerini söyledi.
“Güçlü, istikrarlı ve istikrarlı büyüme eğilimimizi sürdürüyoruz”
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, salgın sonrası devirde pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin daha tam olarak toparlanamamışken, bugün resesyon ve stagflasyon beklentilerinin dünya gündeminde öne çıktığını belirterek, şöyle devam etti:
“Biz ise yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı Türkiye İktisat Modeli’nin ortaya koyduğu dinamizmle güçlü, istikrarlı ve istikrarlı büyüme eğilimimizi sürdürüyoruz. Türkiye, bu yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 7,6 büyümüş, böylelikle G-20 ülkeleri ortasında en yüksek oranda büyüyen üçüncü ülke olmuştur. Mevcut global ortamda ekonomimizin son 8 çeyrektir aralıksız büyümesi çok kıymetli bir muvaffakiyettir. Çünkü ülkemizin bu başarısı, birçok memleketler arası kuruluş, akademisyen ve yatırımcının da dikkatini çekmeye devam ediyor.
Güçlü büyümenin yanı sıra OECD üyeleri ortasında salgın öncesi periyoda nazaran istihdamını en fazla artıran ülke Türkiye oldu. İhracatımızı 2002’deki 36,1 milyar dolar düzeyinden 2021 yılı prestijiyle 225,2 milyar dolar düzeyine taşımayı başardık. 2022 yılı ağustos ayı prestijiyle yıllık ihracatımızı 250 milyar doların üzerine çıkardık. Turizmde de canlılık artarak devam ediyor. Dünya turizm pazarı içerisindeki hissemizi her geçen yıl daha da artırıyoruz. Turizm gelirinde rekor kırdığımız altın yıl olan 2019’daki turizm gelirini bu yıl aşarak 2022 yıl sonunu 40 milyar dolarlık turizm geliriyle kapatmayı hedefliyoruz. Ziyaretçi sayısında da 47 milyonun üzerine çıkmayı bekliyoruz.”
“Politikalarımız, uzun vadede enflasyonun yüksek seyretmesini de engelleyecektir”
Bakan Nebati, tüm bu hoş gelişmelerin yanı sıra mevcut durumda çözülmesi gereken meselelerin başında enflasyonun geldiğini belirterek, “Bizler, ekonomimizde sakinliğe ve işsizliğe sebebiyet vermeden fiyat istikrarını sağlamak ve vatandaşımızın alım gücünü artırmak için gereken tüm çabayı kararlılıkla vermeye devam ediyoruz. Aldığımız önlemler ve global seviyede yaşanacak normalleşmeyle birlikte enflasyonu da yeneceğiz. Yıl sonundan itibaren de bu düşüşü daha net hissetmeye başlayacağız. Katma kıymetli yatırımları ve ihracatı destekleyen selektif kredi siyaset adımlarını hayata geçirdik. Bu çerçevede kredileri tüketimden fazla üretken alanlara kanalize ettik. Piyasadaki arzı artıran bu politikalarımız uzun vadede enflasyonun yüksek seyretmesini de engelleyecektir.” sözlerini kullandı.
Enflasyon sepeti içerisinde en yüksek tartıya sahip kalemin halkın geniş bir kesitini ilgilendiren besin olduğunu vurgulayan Nebati, “Gıda enflasyonunun halkımız üzerindeki olumsuz tesirini azaltmak için temel besin unsurlarında KDV oranlarını indirdik. Besin fiyatlarını da yakından takip ediyoruz. Üretici ve hal fiyatları ile perakende fiyatları ortasındaki farkın takibi ve nedenlerinin tahliline yönelik çalışmalar yapıyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çalışanlara müjdeleri
Gıda enflasyonuyla uğraş için ziraî üretimi artırmaya yönelik siyasetler uyguladıklarını, sera yatırımlarına kıymet verdiklerini ve seralarda jeotermal kaynakların kullanılmasını desteklediklerini anlatan Nebati, şunları kaydetti:
“Ayrıca, toplumumuzun farklı bölümlerine verdiğimiz çeşitli dayanaklara yenilerini de eklemeye devam ediyoruz. Dün de Sayın Cumhurbaşkanımız fiyatlı çalışanlarımıza yönelik yeni bir müjdemizi açıklamıştı. Geçtiğimiz temmuz ayında bir orta düzenleme yaparak çalışanlara ödenen yemek bedeli vergi istisnasını 34 liradan 51 liraya çıkarmıştık. Yıl sonunda da tekrar değerleme oranına nazaran bu sayısı tekrar güncelleyeceğiz. Artık de aktüel bir düzenlemeyle yemek kartı kullanma zorunluluğunu kaldırıyoruz. Çalışanlara nakden ödenen yemek bedeli fiyatlarını da bundan bu türlü vergi istisnası kapsamına alacağız.
Diğer bir aktüel müjdemiz de çalışanlara yapılacak elektrik ve doğal gaz ödemelerinden vergi ve prim yükünün kaldırılmasıdır. Çalışanlarınıza değerli bir katkı sağlayacak. Patronlarımız tarafından 2023 nisan ayı sonuna kadar çalışanlarına elektrik, doğalgaz ve ısınma masraflarını karşılamaları için ödeyecekleri 1.000 TL’yi aşmayan fiyatlardan gelir vergisi almayacağız.”
“Felaket senaryolarıyla milletimize karşı adeta ruhsal bir harp uyguluyorlar”
Nureddin Nebati, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, son 20 yıllık iktidarları boyunca Türkiye’ye her alanda tam manasıyla çağ atlattıklarını, eser ve hizmet siyasetiyle insanların hayat kalitesini her bakımdan artırmak için uğraş gösterdiklerini ve bugün de tıpkı kararlılıkla yol aldıklarını söyledi.
Nebati, “Tüm bunları yaparken ‘millete efendi değil, hizmetkar olmaya geldiğimizin’ altını daima çizdik. Bizim her daim tek önceliğimiz, ülkemizin kalkınması ve milletimizin menfaatleri olmuştur. Fakat bugün tüm global çalkantılara karşın ülkemizin tarihi muvaffakiyetlerini yok sayan, dönemsel birtakım negatif bilgilerle gündem saptırmaya çalışan bir kesim de var. Bunlar çarpıtmalarla, olmadık felaket senaryolarıyla milletimize karşı adeta ruhsal bir harp uyguluyorlar. Tüm algı oyunları ve türlü çarpıtmalara karşın çok şükür insanımız ferasetiyle neyin ne olduğunu net bir formda görüyor. Vatandaşlarımız, 20 yıldan bu yana AK Parti olarak karşılaştığımız her sorunu aşmanın ötesinde, nasıl da fırsata çevirdiğimizi çok âlâ biliyor.” diye konuştu.
“Planlı ziraî üretimi ve kontratlı tarımı hayata geçirmek için çalışmalarımızı hızlandırdık”
Mevcut global krizin dünyada değerli sıkıntılara sebep olduğunu vurgulayan Nebati, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Biz de enflasyon boyutuyla bunu ülkemizde yaşıyoruz ve ilerleyen süreçte de tedricen aşacağımızı beyan ediyoruz. Fakat öte yandan unutmayalım ki güç ve besin arz problemleriyle boğuşan, resesyon ve stagflasyon korkuları taşıyan birçok ülkeye göre Türkiye, hem besin hem de güç arz güvenliğini sağlayabilen, istikrarlı bir formda büyümeye, istihdam oluşturmaya devam eden, sağlam bir iktisada ve diplomatik güce sahiptir. Kaldı ki yaşanan global dönüşüm, ülkemizin sahip olduğu birçok rekabetçi avantajıyla, ilerleyen devirde önemli kazanımlar elde edebileceğimizin de sinyallerini net bir formda veriyor. Esasen bizim tüm kaygımız, inançla ve azimle çalışarak bu yeni periyodun bize sunacağı fırsatları en düzgün biçimde değerlendirmektir.
İnanıyorum ki ülkemizi beraberce global arenada parlayan bir yıldız olarak yükseltmeye devam edeceğiz. Bu ülkülerimizle yol alırken stratejik değere sahip tarım kesimimizin ve tarıma dayalı endüstrinin gelişmesine elbette büyük ehemmiyet veriyoruz. Bu kapsamda, tarım bölümünün en değerli gereksinimleri ortasında yer alan ‘planlı ziraî üretimi ve kontratlı tarımı’ hayata geçirmek için çalışmalarımızı hızlandırdık. Dünya genelinde yaşanan meseleler karşısında çiftçilerimizin finansal muhtaçlıklarını ıstırap çekmeden sağlamalarını temin etmek üzere ilgili kurum, kuruluş ve bölüm temsilcileriyle iş birliği içerisinde çiftçilerimizi desteklemeye kesintisiz formda devam edeceğiz.”
Nebati ayrıyeten, “Sayın Cumhurbaşkanımız MIR konusunda istikrar siyaseti yürütüyor. Hem Putin hem de Zelenski ile görüşüyor. Milletlerarası sistemi ıstıraba sokacak bir adıma müsaade vermeyiz” dedi.