İhale en değerli teklifi sunan firmaya verildi. THK’nın uçaklarını hangarda çürüten Türkiye, 3 Rus uçağına günlük 1.3 milyon lira, 153 gün için toplam 203 milyon lira ödeyecek.
Pandemi nedeniyle daha da ağırlaşan ekonomik kurallar nedeniyle toplumun büyük kısmı nefes alamazken devlet, bütçe kaynaklarını çarçur etmeye devam ediyor.
Üç yıldır Türk Hava Kurumu’nun bakımları yapılmış misyona hazır 5 yangın söndürme uçağını kullanmamakta ısrar eden Orman Bakanlığı, bu yıl da milyonlarca dolar ödeyerek yurtdışından uçak kiralamaya uğraşıyor.
Bakanlık, yaz periyodunda yaşanacak orman yangınlarıyla çaba için 5 amfibik uçak kiralamak üzere birinci ihaleyi 29 Ocak’ta düzenledi fakat çok yüksek teklifler geldiği gerekçesiyle iptal etti.
SONUÇ GİZLENİYOR
9 Mart’ta ihale yenilendi lakin ortadan geçen iki buçuk aya karşın sonucu açıklanmadı, hâlâ saklanıyor. Bakanlık, haleye ait soruları da karşılıksız bıraktı.
Sözcü farklı kaynaklardan ihalenin sonucuna ulaştı. Sürpriz yoktu. İhalenin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’da şahsen Putin’le incelediği, Bakan Bekir Pakdemirli’nin test ettiği Beriyev-200 tipi Rus uçaklarını getirecek firmaya verildiği ortaya çıktı.
İhaleye 4 firma ve paydaşlık katıldı fakat anlaşılmaz biçimde en kıymetli teklifi veren ihaleyi aldı. İhale Türk Hava Kurumu ile CMC iş iştirakine verildi. Paydaşlığın getireceği 3 uçağa, 1 Haziran-31 Ekim ortasındaki 153 gün için toplam 203 milyon TL ödeme yapılacak.
AZERİ İŞ İNSANI
THK’nın yalnızca işletme ruhsatı ve uçakların bakımına takviye olup küçük bir kurul alacağı lakin asıl gelirin, CMC Savunma Sanayi A.Ş. tarafından tahsil edileceği belirtiliyor. CMC Savunma kesimce çok tanınan bir firma değil. Kamuya yansıyan tek isim Azeri kökenli İdare Konseyi Üyesi Fizuli Mollayev.
UÇAK KİRASINDA ENFLASYON YÜZDE 26
Geçtiğimiz yıl birebir firmadan kiralanan Beriyev 200 tipi birebir 2 uçağa 120 gün için 84 milyon TL kira ödenmişti. Her bir uçağın günlük kiralama bedeli 350 bin lirayı aşıyordu.
Bu yıl ise kiralanan 3 uçağa 153 gün için 203 milyon 107 bin lira ödenecek. Her bir uçak için kiralama maliyeti 67.7 milyon lira olacak. Yani günlük kira bedeli bir yılda 350 bin liradan 442 bin TL’ye çıktı. Fark yüzde 26’yı buldu.
Her bir uçak için yaklaşık maliyet 59.2 milyon TL olarak belirlenmişti.
Türk Hava Kurumu’na ilişkin CL-215 Bombardier yangın söndürme uçakları uzun yıllar yurt içinde ve yurt dışında muvaffakiyetle hizmet etti. 5 CL-215 bakımları yapılmış halde Etimesgut’taki hangarda bekletiliyor.
THK KENDİ UÇAKLARIYLA KATILAMIYOR
Yaklaşık 30 yıl orman yangınlarıyla muvaffakiyetle çaba eden THK, iki yıldır kendi uçaklarıyla ihalelere katılamıyor. THK’nın elindeki uçaklar 4 bin 900 litre su kapasiteli lakin iki yıldır şartnameye en az 5 bin litre kuralı konuluyor. 100 litre mazeret edilerek yerli imkan çöpe atılıyor.
Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin uçakların hazır olmadığına ait savları, şahsen THK’nın başına kayyum olarak atanan AKP’li eski Bakan Cenap Aşçı tarafından yalanlanmıştı. THK’nın 5 uçağı 3 yıldır Etimesgut’taki hangardan çıkarılmıyor.
RAKİP FİRMA İHALEDEN SONRA YASAK LİSTESİNE SOKULDU
İhalenin güçlü adaylarından Nil Yapı, Dinç Küme ve Duru Havacılık İş İştiraki ihaleye katılmasında sakınca görülmediği halde, ihaleden 27 gün sonra yasaklı listesine sokularak elendi.
Düşük teklif veren öteki iki firmanın da (Özden Katering ve Tunç Kurumsal Hizmetler) şartnameye uygun olmadığı belirtiliyor.
5 UÇAK İÇİN İHALE YAPILDI 3 UÇAK KİRALANDI
THK’nın hazır uçaklarını kullanmamakta direnen Türkiye, 3 yıldır orman yangınlarıyla havadan çabada planladığı kadar uçak bulamıyor.
2019 yılında hiç uçaksız bir dönem geçiren Türkiye büyük kayıplar vermişti. Geçtiğimiz yıl Bakanlık 4 uçak için ihaleye çıktı fakat 2 uçak tedarik edebildi. Bu yıl da 5 uçak için ihale yapıldı lakin yalnızca 3 tane bulunabildi. Planlamada iki uçak konuşlandırılması öngörülen Çanakkale ve Muğla’da bu yıl da yangınlarla uçaksız çaba edilecek.
Yusuf Demir/Sözcü