Batı dünyasında birinci koronavirüs aşısını üretip birinci kullanım yetkisini alan Almanya merkezli BioNTech, Biden idaresinin aşı patent haklarından feragat edilmesine sürpriz formda sunduğu dayanağa direniş bayrağı açtı. BioNTech’in eşkurucusu Hasret Türeci’nin akabinde öteki kurucu Uğur Şahin da patentten vazgeçilmesinin tahlil olmadığını savundu.
Koronavirüs pandemisinde güçlü ülkeler milyarlarca doz aşı tedarik edip toplu aşılama programları yürütmeleri sayesinde olağanlaşma adımları atmaya başlarken, sol kesitlerden ve fakir ülkelerden yükselen aşıların fikri mülkiyet (patent) haklarından feraget edilmesi ve aşılarla ilgili bilgi ve teknolojinin ortak paylaşıma sunulması davetlerine Batı dünyasının aşı öncüsünden birbiri gerisine ret karşılıkları geliyor.
Batı dünyasında birinci koronavirüs aşısını üretip birinci acil kullanım yetkisini alan Almanya merkezli BioNTech, ABD Lideri Joe Biden’ın aşı patent haklarından feragat edilmesine sürpriz formda sunduğu dayanağa direniş bayrağı açtı. BioNTech’in eşkurucusu Hasret Türeci’nin akabinde öteki kurucu Uğur Şahin da patentten vazgeçilmesinin tahlil olmadığını savundu.
Almanya’nın Der Spiegel mecmuası, “Patentlerin askıya alınması, Almanya’nın patlama yapan biyoteknoloji endüstrini tehdit ediyor” başlıklı haberi için aşı satışları sayesinde 2021’nin birinci çeyreğinde 1 milyar 128.1 milyon euro net kar açıklayan ve yıl genelinde 9.8 milyar euro gelir elde etmeyi bekleyen BioNTech’in CEO’sundan görüş aldı.
Yıllık global aşı karının yılda yaklaşık 100 milyar doları geçmesi kestirim edilirken, mRNA teknolojisine dayanan yeni kuşak aşının mucidi Uğur Şahin, hem fakir ülkelere uzun vadeli aşı tedarikinin garantiye alınmasını istediğini söyledi hem de patent haklarından feragat edilmesine karşı çıktı.
Biden idaresine atıfla “Sanayileşmiş ülkeler şunu anlamaya başlamak zorunda, (yoksullara) bir sefer yardım etmek yetmez” çıkışını yapan Uğur Şahin, “Hükümetler, üreticiler ve kurumlar, fakir ülkelere nizamlı olarak yardım etmeli. BioNTech, bu tıp ülkelere kâr hedefi gütmeyen düşük fiyatlarla aşı sağlıyor” diyerek ekledi:
“Fikri mülkiyetin korunmasından feragat etmek bir tahlil değil.”
“Patentler aşının üretiminde ya da tedarikinde sınırlayıcı ögeler değil. Patentlerin kaldırılması global aşı üretimini ya da tedarikini yakın ya da orta vadede artırmayacaktır. Sürecin tıkandığı nokta, formülün az bilinir olması değil, ham hususa erişim, fabrika sayısı ve tesirli bir tedarik zinciridir.”
AB, şimdiden 2022 için 1.8 milyar doz BioNTech-Pfizer aşısı sipariş ederken, uzmanlar, global aşı muhtaçlığının 2030 yılına kadar 10 milyar doza varacağına inanıyor.
Madalyonun öbür yüzünde, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Lideri Tedros Adhanom Ghebreyesus, 23 Nisan’da yaptığı açıklamada, fakir ülkelere global aşı tedarikinin sırf yüzde 0.3’ünün gittiğini belirtmişti.
Spiegel’e BioNTech’in odak noktasının yalnızca koronavirüs olmadığını da anlatan Şahin birebir vakitte kanser, HIV, tüberküloz, grip, sıtma aşıları üretmek için de çalıştıklarını hatırlattı.