Meksika’nın mevt sayılarını revize etmesiyle birlikte dünya koronavirüs vefat sıralaması değişirken, gözler Türkiye’nin bilgilerine çevrildi. Sıhhat iktisadı uzmanı olarak Columbia ve Michigan Üniversiteleri’nde araştırmalarını sürdüren Prof. Dr. Onur Başer, açıklanan vefat oranlarının gerçeğin çok azını gösterdiğini söyledi.
Başer’in salgın mühletince meydana gelen vefatları tahlil ettiği araştırmasına nazaran, Türkiye’de birinci mevtin açıklandığı 17 Mart 2020 tarihinden itibaren bir yıl içinde Covid-19 kaynaklı gerçek mevt sayısı 89 bin 315’e ulaştı. Başer, “Belediyelerden alınan resmi datalar üzerinden Türkiye geneline ulaştığımızda, vaka-ölüm oranlarının yüzde 3,02 civarında olduğu sonucuna ulaştık. Türkiye; Meksika, Peru ve Macaristan’dan sonra en yüksek vaka-ölüm oranı olan ülkedir” diye konuştu.
FAZLA MEVT SAYISI 134 BİN
Araştırma kapsamında, mevt datalarına ulaşılamayan vilayetlerdeki yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi üzere bilgiler başka vilayetler ile eşleştirildi ve kestirimi fazla vefat oranları hesaplandı. Tahlile nazaran toplam 9 kentte (İstanbul, Kahramanmaraş, Konya, Bursa, Kocaeli, Bursa, Sakarya, Denizli, Malatya ve Tekirdağ) 17 Mart 2020-16 Mart 2021 tarihleri ortasında gerçekleşen mevt sayısı 36 bin 267 oldu. Evvelki yıllar ile kıyaslandığında ise bu süreçte Türkiye’deki fazla mevt sayısı 133 bin 972 olarak belirlendi.
Başer, itibarlı bir akademik yayın olan Jama’da geçen hafta yayımlanan tahlile nazaran tüm dünyada ölümlerin üçte ikisinin direkt Covid 19 ile ilgili, öteki üçte birinin ise Covid nedeniyle hastaneye gitmeyen yahut tedavisini erteleyen insanların vefatı olarak nitelendirildiğini belirtti. Başer, “Bu hesaplama prosedürü baz alındığında koronavirüs sebebiyle Türkiye’de bir yılda 89 bin 315 kişinin hayatını kaybettiği sonucuna ulaştık” diye konuştu.
VEFAT DATALARI DÜZELTİLMELİ
Meksika’nın Covid-19 kaynaklı ölümlerin sayısını revize etmesiyle dünyada ABD’den sonra en çok Covid vefatının görüldüğü ikinci ülke olduğunu lisana getiren Başer, ülkenin Covid ölümlerinin daha evvel açıklanandan yüzde 60 fazla olduğunu duyurduğunu kaydetti. ABD’de Covid-19 hastalığı sonucu 549 bin, Brezilya’da ise 310 bin kişinin hayatını kaybettiğini aktaran Başer, şunları söyledi:
“Sadece İstanbul’da Covid-19 başladığı günden beri 17 bin 232 vefatın önlenmesi mümkündü. 16 Mart 2021 tarihinde 29 bin 623 kişinin vefat ettiği açıklanmıştı. Maalesef ki açıklanan vefat oranları gerçeğin çok azını gösteriyor. Vaka-ölüm oranlarına bakıldığında 16 Mart’ta açıklanan sayılar, Türkiye’deki 2 milyon 911 bin 642 olayın yaklaşık yüzde 1’i seviyesinde. Meğer belediyelerden alınan resmi datalar üzerinden Türkiye geneline ulaştığımızda, vaka-ölüm oranlarının yüzde 3,02 civarında olduğu sonucuna ulaştık. Bu da şu manası taşıyor: Türkiye, Meksika, Peru ve Macaristan’dan sonra en yüksek vaka-ölüm oranı olan ülkedir.
Türkiye’nin geçen yaz olay sayısında düzeltme yaptığını, fakat vefat sayılarında şimdi düzeltme yapılmadığını lisana getiren Başer, “Bu da Türkiye bilgilerine olan itimadı sarsıyor. Bu virüs tüm dünyaya yayıldığı için öteki ülkeler ile kıyaslamalar yaparak vaka-ölüm oranlarını çıkartabiliyoruz. Birebirini Dünya Sıhhat Örgütü de yapıyor. Türkiye’nin datalarında büyük bir tutarsızlık var, bu da uygulanacak siyasetlerde eksik yahut yanlış kararlar vermemize sebep oluyor “ diye konuştu.