Gürses ”Ülkenin üstünden battaniyesi çekildi Savaşa girseniz döviz rezerviniz yok Döviz rezervi olmazsa petrol ithal Şirinevler Anal Escort edemezsiniz 128 milyarın üzerine kamu bankalarının sattığı 12 milyar doları ekleyin Sayı 140 milyar dolara çıkıyor” tabirlerini kullandı
Cumhuriyet’ten İpek Özbey Ekonomist Uğur Gürses’le röportaj yaptı
NEDEN UĞUR GÜRSES Ankara Şirinevler Masöz Escort Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü nü bitirdi Çalışma hayatına 1986 da TC Merkez Bankası nda başladı Döviz kuru siyaseti portföy idaresi döviz rezerv idaresi mevzularında çalıştı Mesleğinde ana değişimler Şirinevler Otele Gelen Escort daima ekonomik krizlerle oldu 1994 krizinin sonlarında MB den ayrılıp özel bölüme geçti 2000 e kadar ticari bankalarda üst kademe yöneticilik yaptı
2000 2018 ortası çeşitli televizyon ve gazetelerde iktisat Şirinevler Rus Escort yorumculuğu iktisat haber yöneticiliği ve köşe müellifliği yaptı Çeşitli online haber mecralarında yazmaya devam ediyor Kurumlara Türkiye iktisadını gelecek on yıllarda dünya iktisadını mikro çapta değişen ekonomiyi anlatıyor Cumhuriyet tarihinin Şirinevler Yaşlı Escort en büyük finansal bilmecesi derin bir politik çatışmaya dönüşünce bize de süreci birinci sorgulayan Gürses e sormak kaldı
MB Lideri art kapı rezervini itiraf etti
Rezervler çarçur edildi
Hükümdarın çıplak olduğu bir noktaya gelindi
Savaşa girseniz döviz rezerviniz yok
Berat Albayrak ın hissesi büyük
Bu olay siyasi direktifle yapıldı
128 değil 140 milyar dolar
Cumhurbaşkanı na brifing verildi mi
Hazine vatandaşından döviz borçlanmaz
Şovun bedeli 128 milyar dolarmış
Yarat enkazı sür halının altına
Uğur Beyefendi bir tweet inizde Kanunsuz cürüm uydurduğunuz sürece vatandaş döviz ve altına koşmaya devam eder lakin bu sefer eritecek bir 128 milyar dolar yok diyorsunuz Merkez Bankası nın bir daha bu türlü bir birikime ulaşma talihi var mı
Yok zira mevcut döviz rezervi bir formda eritildi O eriyenin yerine borç alınarak ikame edildi 128 milyar dolar hesabı bu biçimde yapılıyor Merkez Bankası nın kabaca 100 milyar rezervinin olduğu vakit kolaylaştırarak söylüyorum 50 milyar dolar civarında bir borcu vardı Yani 50 milyar dolar fazlası vardı Sonra Mart 2019 da döviz satışları başlayınca ve dövizler eksildikçe yerine borç alınarak konuldu Dışarıdan bakanlar açısından döviz rezervi eksilmiyor üzere görüldü Ancak biz hesaplıyorduk ki borçlar artıyordu bu swap ların gizlenmesinin temel sebebi bu Bizim ne kadar borçlandığımız görülmesin ne kadar dövizi açığa sattığımız anlaşılmasın diye O denli bir noktaya geldik ki bugün prestijiyle Merkez Bankası nın net döviz rezervi eksi 60 milyar dolar Kabaca 20 25 milyar dolarlık bir döviz girişi de harcandığı için görmüyoruz stoklarda Buradan hareketle ilave bir borç alınabilir mi hiç sanmıyorum Bütün imkânlar kullanıldı bütün o makyaj materyalleri kullanıldı Hükümdarın çıplak olduğu bir noktaya gelindi Türk tipi dev bir başkanlık rejimine geçtikten sonra kurumların ve kuralların kuvvetler ayrılığının çöktüğü denetim düzeneklerinin olmadığı şartta gelinen yer burası
Aslında son lokal seçimler öncesinde Merkez Bankası nın döviz rezervleri art kapı metotlarıyla kamu bankalarına aktarılarak oradan da piyasaya örtülü biçimde satılarak eritilmeye başlanmıştı diyerek fırtınanın habercisi olmuştunuz
Bu anlaşılınca döviz kurları patladı Bu işi yaptıkça rezerv eridi rezerv eridikçe itimat kaybı oldu Zira Bu ülke bununla nasıl başa çıkacak tasası belirdi Bir girdap haline geldi
Rezervler peşkeş mi çekildi çarçur mu edildi Hangisi gerçek
Çarçur edildi sözünü birinci sıraya peşkeş çekildi cümlesini ikinci sıraya koyarım zira bilmiyoruz Bunu bize açıklarlarsa peşkeş çekilip çekilmediğini anlayabiliriz Türkiye de hiçbir kurumda bu olmadı Bunu savunan Nurettin Canikli üzere isimler teftiş heyetlerinden gelme isimler Geçmişte çalıştıkları Maliye ya da Halk Bankası nda rastgele bir yetkili ihalesiz biçimde bir konutu dahi sattığında şahsen müfettiş olarak onlar hesap soruyordu Artık siyaset tarafına geçince bu kaybolmuyor Merkez Bankası nın döviz satışının yolları var ve bu şeffaf bir biçimde yapılıyor Merkez Bankası döviz sattıktan sonra 15 gün içinde açıklamak zorunda Bütün bunlar örtülendi O yüzden bu bir iktisat siyaseti yanlışından öte sistemin getirdiği bir şey
Nisan 2019 enflasyon raporu toplantısında MB nin rezervlerinden eksilen fiyat ve mevduat faizleri üzerinde uygulanan yönlendirme dikkatleri çekerken MB Lideri soruları genel geçer cümlelerle geçiştiriyordu O günü anlatır mısınız
O gün birinci sefer Merkez Bankası Lideri basının ve analistlerin önüne çıkıyordu Zira enflasyon raporu rutin olarak nisan sonunda açıklanıyor Ben de o toplantıda Merkez bankaları dalgalı kur içinde döviz satmaz satarsa bile açıklar Neden swap larla saklıyorsunuz diye sordum Bir de natürel o vakit şöyle bir şey uygulanıyordu Merkez Bankası nın faizleri yüzde 24 düzeyindeyken bankalara baskı yapılıyor ve Siz faizleri yüzde 21 de tutacaksınız deniliyordu Berat Albayrak ın bakanlık periyoduydu Bankaların buna uymamak üzere bir lüksü yoktu zira o devirde BDDK bankalara telefon açıp Şu görevliyi işten atın deyip gayri formel bir yol izliyordu Yanlış bir para siyaseti vardı Örtülü bir formda döviz satılıyor bu saklanıyordu Bunun bir formda şeffaf olması lazımdı bunu sordum orada
Hükümete yakın medya hakkınızda Bu gösterinin bedeli kaç para diye yazdı
128 milyar dolar olduğu anlaşılıyor
Pekala satılan dövizleri kim aldı
Büyük bir çoğunlukla Türk vatandaşları şirketler 10 12 milyar dolar yabancılar daha evvel döviz getirmiş olan ve yanlış iktisat siyasetleri yüzünden bu dövizlerini alıp gitmek isteyenler ki bu çok doğal Bir kısmını açıklayamıyoruz Bunun şeffaf yapılmamış olması hesabı yapmamızı zorlaştırıyor
Kopan fırtınada Berat Albayrak ın hissesi var mı yoksa fatura ona mı çıktı
Hissesi büyük zira bu siyasi direktifle yapıldı Birinci elden iktisat bakanının sorumluluğu var lakin doğal hükümet sistemine baktığınızda ister istemez Beştepe idaresi sorumlu bundan
MB nin döviz rezervleri arka kapı yöntemi yle kamu bankalarına aktarıldı oradan da örtülü biçimde piyasa satılarak eritildi diyerek 15 soru yönelttiniz Biri de Ülke rezervlerinin finansal güvenliğini tehlikeye atacak seviyede bu kadar eritilmesinde siyasi direktif var mıdır idi Artık siyasi direktifle yapıldı diyorsunuz Yani anlaşılıyor ki karşılık belirli Öyleyse ben de size sorayım Satılan eritilen döviz rezervi ölçüsü tam olarak ne kadardır 128 milyar doların üzerine çıkma mümkünlüğü var mı
Benim yaptığım hesaba nazaran var 128 130 milyar dolara artı olarak kamu bankalarının sattığı döviz var Onu da 12 milyar dolar civarında hesaplıyoruz Toplamda 140 milyar dolar çıkıyor Lakin kamu bankalarının sattığı dövizi Hazine döviz tahvili vererek kapattığı için satılan döviz Hazine nin üstüne geçti Yani Hazine nin açık durumu var Hazine olmayan dövizi satıyor ve tahvil ihraç ederek tırnak içinde o dövizi yerine koyuyor Döviz yok aslında Bu türlü bir hesapla kabaca 140 milyar dolar çıkıyor Hazine 2018 de kendi vatandaşlarından 35 milyar dolar borçlandı Uzun vakit evvel terk edilmiş bir metottu Bir ülke hazinesi kendi vatandaşından döviz altın borçlanmaz O vakit kendi vatandaşınıza Türk parasını tercih edin ülkenize güvenin diyebilir misiniz
Sizce olan biten siyasal ekonomik bir yol kazası mı burnunun dikine gitmek mi yoksa hesaplı kitaplı mı
Benim gördüğüm Ankara daki siyaset yapıcıların da olan biteni gördüğü bildiği Bu bir tercih Sürdürülemez bir siyaset platformundaysanız şayet siyasi bekanızı uzatmak için her türlü imkânı kullanıyorsunuz İktisatta enkaz mı yaratılıyor hiç umurlarında değil yarat enkazı sür halının altına formunda ilerliyor olaylar O yüzden Türkiye de iktisadın toparlanması ya da olağana dönmesinin temel şartı siyasetin olağanlaşması Hükümetin tek yapmak istediği 128 milyar dolarda olduğu üzere vatandaş bunları görüp rahatsız olmasın
İktisat İşleri Lideri Nurettin Canikli tenkitlere kızıyor İftiracılara sesleniyorum Bildiğiniz somut bir şey varsa açıklayın yoksa susun Bu ülkeye ziyan veriyorsunuz Sonuç prestiji ile her şey açık ve net 128 milyar dolar burada ya sizin aklınız nerede Haklı mı değil mi
Bizim aklımız 128 milyar doların nereye gittiğinde Nurettin Canikli analistleri siyasetçileri bu soruyu soranları cehaletle suçluyor fakat o sorular yanıtlanırsa esasen bizim de 128 milyarın nasıl eritildiğine dair cehaletimiz ortadan kalkacak
Mesela yüz dolarlık banknotlar halinde nakit olarak çekmek isteseniz bankaya 50 adet hafriyat kamyonu ile gitmeniz gerekecek kadar büyük bir meblağdan kelam ediyoruz Bu kadar para nasıl harcanabildi
Bir şey satın alınarak harcanmadı alışılmış Bu para yanlış iktisat siyasetlerini örtülemek için harcandı Olağan şartlarda sizin iktisat siyasetiniz yanılgılı olmasa vatandaş neden dövize gitsin Yabancılardan değil yerleşik Türk vatandaşlarından bahsediyorum Nurettin Canikli aslında yaptığı açıklamayla bize şunu söylemiş oluyor Vatandaşlar Türk Lirası ndan kaçıyordu biz onların kaçışını kolaylaştırmak için ucuza döviz tanzim satışı yaptık Berbat idarenin itirafı Öteki ülkede olsa skandaldır
CUMHURBAŞKANI NA NE VAKİT BRİFİNG VERİLDİ
Merkez Bankası Başkanı nın son açıklamaları sizi tatmin etti mi
TCMB Lideri resmi ağızdan art kapıdan rezerv erimesini muğlak olarak da olsa itiraf ediyor fakat temel soruları yanıtlamıyor Döviz rezervlerinin nasıl eritildiğine dair tanımlamayı da satış yerine işlem olarak tanımlıyor Neden arka kapı prosedürüyle yapıldığını söylemiyor ki en kıymetli soru bu
MB nin saygınlığının azalmasının maliyeti nedir 128 milyar dolar nerede banka için cevaplanamayacak bir soru mudur
Maliyeti çok büyük Merkez Bankası yakın vakte kadar hiç siyasi bir durum almamıştı Hem siyasi direktif altında bu işi yaparak dalgalı kur rejiminde döviz satıyor hem de art kapıdan satıyor Bunu da örtüyor İki sefer kusur yapıyor yani Merkez Bankası na Naci Ağbal vaktinde bir soru sordum Cumhurbaşkanı na yapılan brifingler ne vakit yapılmıştır
Bu neden kıymetli
Merkez Bankası yasası gereği yılda iki kere Meclis te Plan Bütçe Komisyonu na sunum yapıyor bir de cumhurbaşkanına Geçmişte web sitesinde bunları açıklıyordu Hatta son olarak Naci Ağbal ın TBMM de Plan ve Bütçe Komisyonu nda yaptığı sunum var ancak Cumhurbaşkanı na yapılan yok Ben şunu öğrenmek istiyorum Rezervlerin eridiği konusunda Cumhurbaşkanı na ne vakit brifing verildi Maalesef Merkez Bankası buna cevap vermedi Karşılık vermemesinin sebebi şu Biz 128 milyar doların hesabını verirsek bunun siyasi sonuçları olur o vakit biz siyasi sonuç yaratacak adım atmış oluruz
Brifing verilmiştir herhalde değil mi
Alışılmış verilmemesi mümkün değil Yalnızca açıklarlarsa kamuoyu bilmiş olacak O vakit gazeteciler vatandaşlar ekonomistler şunu soracak Merkez Bankası size brifing vermiş bu rezervlerin erimesinden sizin haberiniz yok muydu Merkez Bankası siyasetin üstünü örttüğü şalı koruyayım sıkıntısında Dünyanın hiçbir yerinde olmaz bu
Ağbal 200 puanlık faiz artışına imza attığı için MB Başkanlığı ndan alındı Yerine getirilen de bu oranı değiştirmedi Siz değişiklik bekliyor muydunuz Bu beşere Demek sıkıntı faiz değilmiş dedirtiyor mu
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçmişteki örneklere de bakarsak iktidarın döviz kurunda köşeye sıkıştığını hissederse o vakit faiz artışına müsaade veriyor Problemin yalnızca faiz olduğunu düşünmüyorum Faizi daha fazla indirme taraftarı bir lider ataması kelam konusu oldu mevcut liderin da piyasaları yatıştırmak için fikrinden vazgeçtiğini düşünmüyorum fakat sinyali verdi Muhtemelen bu 128 milyar dolar sıkıntısı de can sıkmış olabilir Naci Ağbal muhtemelen bu mevzuya ne olduğunu soruşturmuş olabilir 128 milyar dolar sıkıntısı değerli Ülkenin üstünden battaniyesi çekildi Savaşa girseniz döviz rezerviniz yok Petrol ithal edemezsiniz döviz rezervi olmazsa Güç ithalatınızı tesirler
CHP ye karşı harekete geçen Cumhur İttifakı 128 Milyar Dolar Nerede pankartına adeta savaş açtı Sonunda iş vekillerin pencerelerden sarkıttığı afişler yüzünden itfaiyeyle karşı karşıya gelmesine kadar vardı
2019 Martı nda 9 milyar dolarla başladı bu olay O vakit da yazdık çizdik CHP nin hakikat bir biçimde kampanya yaptığını düşünüyorum
Hükümete güzellik yaptığını düşünen yargı mensupları ya da valiler aslında bu kampanyanın daha fazla duyurulmasını sağlıyorlar Kanunsuz kabahat olmaz yaptıkları yanlışsız değil fakat daha fazla duyurulmasını sağlıyorlar
Cumhuriyet