Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yüzde 14’te olan siyaset faizini mayıs ayında da sabit bırakmıştı. Geçtiğimiz perşembe günü saat 14:00’da alınan karar öncesi 16.38’den süreç gören dolar kuru, saat 14:01 prestijiyle 16,43 TL’ye çıktıktan sonra geri çekilmişti.
Gelişmelerin akabinde yaşanan düşüş, “Merkez Bankası döviz kurlarına müdahale mi etti?” sorularını beraberinde getirirken, Ekonomist Mahfi Eğilmez, Merkez Bankası’nın dolar düşürme planını açıkladı.
Şahsî internet sitesi üzerinden “USD / TL Kurunda Takviye ve Direnç Seviyeleri ve Kurun Düşürülmesi Çabaları” başlıklı bir yazı yayımladı. Eğilmez, yazısında 16,19’un piyasadaki olağan arz ve talebe uygun olmadığını bunun döviz satışı ile oluşturulmuş zorlama bir seviye olduğunu tabir etti.
Eğilmez, dayanak ve direnç seviyeleri üzerinden ve kamu kesiti tarafından yapılan satışlarla dolar kurunun düşürülmek istendiğini belirten belirterek şu tabirleri kullandı:
“Destek, direnç ve pivot seviyeleri tümüyle piyasada oluşan arz ve talebe nazaran belirlenir. Kişisel arz ve talebin bu seviyelere tesir yapması mümkün değildir. Lakin olumlu ya da olumsuz bir gelişme ortaya çıktığında yahut beklentiler değiştiğinde arz yahut talep birebir tarafta hareket ettiğinde bu seviyeler üzerinde tesirli olabilir.
Geçtiğimiz Cuma sabahı güne başlarken USD / TL kuru 16,33 idi. Diyelim ki kısa vadeli standart direnç noktası 16,35, pivot noktası 16,25, takviye noktası da 16,15 olsun.[i] Yani 16,35’in üzerinde bir gece geçirilirse direnç kırılıp kur üst gidecek demektir. Bu kademede Merkez Bankası’nın faizi değiştirmemesi, piyasanın beklediği tedbirlerin alınmaması sonucu döviz talebi devam ediyor ve kurun üst gitmesi bekleniyordu.
Bu noktada kamu kesiti devreye girerek, geçmişte pek çok kere yaptığı üzere, döviz satmaya ve kuru düşürmeye başladı ve USD/TL kuru 16,25’lik pivot noktasının altına inerek 16,19’a kadar geriledi ve haftayı o denli tamamladı. 16,15’lik birinci takviye noktası kırılamamıştı ancak pivot noktasının altına inilmesi o dayanak noktasının kırılabileceği izlenimini veriyordu.
Üstten beri verdiğimiz tanımlar çerçevesinde pazartesi günü kurun 16,15’lik takviye noktasını kırması beklenebilir.
Ne var ki 16,19’luk kur seviyesi, piyasada olağan arz ve talebe nazaran değil, kamu kısmının döviz satmasıyla yani zorlamayla oluşmuş bir seviye.
Kamu kesiti, döviz satarak kurun daha da düşeceği inancını yaratmayı ve bu yolla insanların döviz satmasını sağlamayı amaçlıyor.
Beşerler ise ortada bu durumu destekleyen rastgele bir olumlu gelişme, bir beklenti ya da bir tedbir görmediği için döviz satmak bir yana düşen kurları fırsat görerek ucuza döviz satın almaya yöneliyor.