Kripto paralar ve kripto para borsaları son devirde gündemden düşmüyor. Türkiye’deki borsalarla ilgili peş peşe kapanma haberleri gelirken Insider, dünyadaki en büyük kripto para borsalarından biri olan Binance’in kurucusu, yüzde 30’luk pay sahibi ve CEO’su Changpeng Zhao’yla ilgili çok enteresan bir profil yayımladı.
Kimilerine nazaran yalnızca 180 günde dünyanın en güçlü insanlarından biri haline gelen Zhao’nun öyküsü ve anlattıkları dalın uzağında kalanlar için bile epey çarpıcı. İşte Insider’dan derlediğimiz satır başlarıyla bir kripto milyarderin portresi…
Kısaca “CZ” olarak bilinen Changpeng Zhao, 1,9 milyar dolarlık servetiyle Forbes’un yakın vakitte açıklanan milyarderler listesine kripto para zenginleri klasmanından giriş yaptı. Lakin kendisi “Ben Forbes sıralamalarına pek takılmıyorum. Bence bir noktadan sonra bu sıralama anlamsız bir metrik haline geliyor” diyor.
Bununla birlikte Zhao, istediğini yapabilecek kadar para sahibi olmanın kıymetli bir olgu olduğunu da yadsımıyor. Çünkü 1977’de Çin’in Jiangsu eyaletinde doğan ve 12 yaşındayken ailesiyle birlikte Çin’den Kanada’ya göç eden Zhao, bugünkü servetine ulaşmadan evvel bir hamburgercide ızgara başında köfte çeviriyor, akaryakıt istasyonunda gece vardiyasında müşterilerin depolarını dolduruyordu. Yani çok parası olmamanın ne demek olduğunu da çok âlâ biliyor.
Zhao, Çin’de yaşarken, eğitimci olan anne ve babasının peşinde birkaç yılda bir kent değiştiriyordu. Kanada’ya göç ettikten 10 yıl sonra bu defa Tokyo’ya, New York’a ve son olarak da iş için Şanghay’a taşındı. Konut fikrinin kendisi için fizikî bir adresten çok coğrafik sonları aşan bir iç dünya olduğunu belirten Zhao, bu sayede daima seyahat etmekte ve yer değiştirmekte zorlanmadığını belirtiyor.
ÇOK TAŞINMAK KRİPTO PARANIN YOLUNU AÇTI
Binance’in dünyanın birçok farklı yerinde ofisleri bulunuyor. Pandemi nedeniyle bir yıldır Asya kıtasında yaşayan Zhao, daha evvel birkaç ayda bir taşınıp farklı lokasyondaki çalışanları ve kullanıcılarıyla birlikte vakit geçiriyordu. “Çok taşınma üzere bir huyum var lakin bu bana dünyayla daha fazla temas imkanı sağlıyor” diyen Zhao’nun, kripto para borsası işine girme vizyonunun altında da bu alışkanlığı yatıyor.
Sık seyahat eden bir kişi olarak klâsik paralarla süreç yapmanın ve farklı para üniteleri ortasındaki geçişlerin yarattığı zorlukları birinci elden yaşayan Zhao, “Sınır ötesi süreçlerde klâsik para kullanmak çok sıkıntı ve döviz kurları nedeniyle büyük ziyan ediyorsunuz. Havaalanında döviz aldığınız her seferde yüzde 10 kayıp yaşıyorsunuz yani maliyet çok yüksek” diyor.
O nedenle nereye giderse gitsin ödemelerini kripto parayla yapmaya çalıştığını belirten Zhao, “Bazen de klasik paraya gereksinimim oluyor. O vakit bir arkadaşıma gidip ‘Bana 500 dolar verir misin? Karşılığında sana Binance Coin veririm’ diyorum. Birçok evet diyecek kadar nazik oluyor, ben de böylelikle yönetim edebiliyorum” diye konuşuyor.
2013’TE BITCOIN’LE TANIŞTI
Kripto para işine girmesinin tek sebebi seyahatlerde yaşadığı zorluklar değil elbette. 2013 yılında Bitcoin’in eser sunumuyla karşılaşan Zhao, kripto para fikrinin kendisine birinci andan itibaren çok cazibeli geldiğini belirtiyor.
“Faydalarını çabucak anladım. Doğrulamak istediğim nokta ardında bir topluluk olup olmadığıydı” diyen Zhao tıpkı yıl Aralık ayında Las Vegas’ta yapılan Bitcoin konferansına katıldı ve Bitcoin’in ardındaki topluluğun internette okuduğu üzere “uyuşturucu baronları” değil çoğunlukla yazılım geliştiriciler olduğunu gördü.
“‘Gelecek bu’ diye düşündüm. İnternetten bile daha büyük bir şey olacağını anladım. Trendi yakalayabilecek durumda değildim, alt kademe bir yazılımcıydım. Fakat bunu kaçıramam diye düşündüm ve varımı yoğumu bu işe yatırdım” diyen Zhao, konferanstan çabucak sonra 2005 yılında kurucuları ortasında yer aldığı Şanghay merkezli Fusion Systems’dan ayrıldı. Hatta sonraki yıl dairesini satıp parasıyla Bitcoin aldı.
Aldığı vakit 600 dolar olan Bitcoin’in kıymeti 2 yılda 200 dolara düşse de Zhao yılmadı ve Bitcoin’lerini elden çıkarmadı. Yalnızca çok zorda kaldığı vakitlerde küçük ölçülerde satışlar yaptığını belirten Zhao, birinci aldığı Bitcoin’leri bugün hala elinde tuttuğunu da belirtiyor.
BINANCE KURULALI 4 YIL BİLE OLMADI AMA…
Zhao, üç yıl sonra Haziran 2017’de Binance’i kurdu. Binance 15 milyon dolarlık kripto para hacmiyle açıldığı günden 180 gün sonra süreç hacmi manasında en büyük kripto para piyasası haline geldi ve 1 milyar dolar bedelini gördü. Hayırseverlik, yatırım ve satın alma üzere birçok alt kanalı bulunan Binance, haziran ayında da NFT piyasasını devreye sokmaya hazırlanıyor.
BNB kısaltmasıyla bilinen Binance Coin’in pahası ise 30 Nisan’da 614,15’ı gördü. Bu da şirketin bedelinin 94 milyar dolara ulaştığı manasına geliyor.
Birçok kişi Binance’in 180 günde muvaffakiyete ulaşmasını övgü ve bazen de tenkitle karşılarken, bu bireylerin 180 günden evvelki emeği ve başarısızlıkları görmediğini düşünüyor. Binance’ten evvel 5 başarısız start-up’ı hayata geçiren Zhao, “İnsanlar bunu söylediklerinde öncesindeki 17 yılı görmezden geliyor. O devirde farklı şeyler denedim, tecrübe kazandım, bir takım ve bir münasebetler ağı kurdum. Birçok başarısızlık yaşadım. Benim için 180 gün değil 17 yıl artı 180 gün” diye konuşuyor.
NE KONUT NE OTOMOBİL, BÜTÜN SERVETİ KRİPTO PARADA
Binance’in kısa vakitte süratle büyümesi ve kripto paraların da son bir yılda akıl almaz pahalara ulaşmasıyla Zhao’nun serveti 1,9 milyar doları buldu. Lakin başka milyarderlerin tersine onun yatı, lüks arabaları, özel jetleri ya da milyarlarca dolar pahasında konutları yok. Bütün parasını Bitcoin ve BNB’ye yatıran Zhao, “Bu süslü şeyleri ben anlamıyorum. Etrafıma baktığımda pahasını koruyacak ve vakitle pahalanacak hiçbir fizikî varlık görmüyorum. Hiçbir şey kripto paralar kadar pahasını korumaz ve hiçbir şey kripto paralar kadar süratli büyümez” diye konuşuyor.
Orta sıra bilgisayar, telefon üzere teknolojik aygıtlara para harcasa da bunların da kısa müddette bedel kaybetmesine üzüldüğünü de saklamıyor. “Normalde bir aygıtı aşağı üst bir ay kullanıyorum. Taşınacağım vakit atıyorum. Bu nedenle fizikî varlık yatırımları yapmıyorum” diyen Zhao, kripto zengini olarak kalmaya kararlı.
Fakat vakti olmadığı için Binance’te listelenen öteki kripto paralarla da ilgilenmiyor. Öbür paralara yatırım yapmak için günlerce hatta haftalarca derin araştırmalar yapmak zorunda olduğunu belirten Zhao, “Bunları anlamadan yatırım yapmam. Şahsen yalnızca Bitcoin ve BNB istiyorum” diyor.
‘DARBOĞAZIMIZ PARA DEĞİL İNSANLAR’
Binance’in bilhassa son bir yıldaki süratli büyümesi üzerine de konuşan Zhao, “Halen dünyadaki birçok büyük kuruluştan daha yoksuluz fakat şu anki büyüklüğümüzde yapmak istediklerimizi yapabilecek kadar paraya sahibiz” diyor ve ekliyor: “Bizim darboğazımız para değil. Şu an bizim darboğazımız beşerler.”
Çünkü Binance’in büyüme suratının gerektirdiği yeni projelere uygun elemanların bulunması hayli zorlayıcı bir süreç. Zhao, “Sıkıntılarımız para konusundan çok insan konusunda. Şu an elimizdeki para bunun 10 katı olsa bile bu suratımıza çok fazla katkı sağlamaz” diye konuşuyor.
Şirketin günlük operasyonlarıyla ilgilenmeyi bir mühlet evvel bırakan Zhao, bugün daha çok işe alım süreçleriyle ilgileniyor. “Üst seviye strateji noktasından bakarsak, bence bir CEO vaktini üç şeyle geçirmek ister: Fon bulmak, yanlışsız tarafı belirlemek ve hakikat insanları bulmak” diyen Zhao, kendisinin birinci iki hususla uğraşması için çok fazla sebebi olmadığını bu nedenle vaktini sonuncuya ayırdığını belirtiyor.
BİR MİLYARDERİN 15 SAATLİK BİR GÜNÜ
Pekala CZ’nin bir günü nasıl geçiyor?
Haftada 4 saat çalışmak üzere konforlara ya da 4’te kalkıp bir saat meditasyon yapmak üzere sabah rutinlerine sahip olmayan Zhao bir gününü şöyle anlatıyor:
“Ben geç uyurum ve güne geç başlarım. Sabah 9 üzere iş başı yapıyorum ve aşağı üst gece yarısına kadar çalışıyorum. Ortalarda rasgele molalar verdiğim de oluyor. Hatta çok yorulduğumda gidip biraz kestiriyorum. Fakat her gün ortalama 15-20 toplantıya ve görüşmeye giriyorum.”
Pandemi periyodunda bu görüşmelerin sayısı günde 25-30’u bulmuş. Elbette bunda geçtiğimiz bir yılda kripto paralarda yaşanan yükseliş nedeniyle Binance’in çok süratli büyümesinin de tesiri büyük. Zhao çok süratli büyümenin içeride idare meselelerine, uyum sorunlarına ve irtibat kopukluklarına yol açabildiğini belirterek, bu türlü vakitlerde devreye girdiğini tabir ediyor.
MAKSAT FRENE BASMAKTI FAKAT OLMADI
Aslına bakılırsa Binance’in 2021 maksatlarında işe alımları yavaşlatmak öne çıkıyordu zira Zhao şirketin yaşadığı problemlerin işçinin süratle çoğalmasından kaynaklandığını düşünüyordu. Lakin hem işin hem de kullanıcı sayısının süratle büyümesi, çalışanların yükünü artırınca ivedilikle yeni alımlar yapılması kural oldu.
Bugüne kadar kurduğu altı start-up’ta binlerce kişiyi işe alan Zhao, bu bağlamda gençlere tavsiyelerde de bulunuyor. Zhao gençlerin “üç şeyin kesişimi”nin peşinde koşmasını söylüyor. Bunlardan birincisi yeterli oldukları bir şey, ikincisi güzellerine giden bir şey, üçüncüsü de başka insanları için bedeli olan bir şey.
“Bu üçünün kesişimini bulmak zorundasınız. Şayet bulursanız ve Binance’in bu şeye gereksinimi varsa o vakit sizi işe almak isteriz” diyen Zhao yalnızca teknik mahareti olan beşerlerle değil, yaptıkları işe tutkuyla bağlı olan beşerlerle çalışmak istediklerini de kelamlarına ekliyor.
Sevin Turan/Hürriyet