Küresel ham unsur ve emtia fiyatlarındaki düşüşün sürmesi beklense de içeride yüksek kur ve yüksek enflasyon nedeniyle hazır giysi ve ayakkabıya büyük artırımlar bekleniyor.
Yaz aylarının bitip sonbaharda yeni dönemin başlamasıyla ayakkabıda vatandaşa yansıyacak artırımın en az yüzde 30 oranında olacağı öngörülürken; hazır giysi eserlerine gelmesi beklenen artırım oranı ise birtakım kesim temsilcilerine nazaran yüzde 100’leri de aşacak.
Sözcü’den Gamze Bal’ın haberine nazaran mevzuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Lideri Berke İçten’in tabirleri şöyle:
Tüketici bizim maliyet ve fiyatlandırmasını şu an yaptığımız eserleri 6-7 ay sonra raflarda görebiliyor. Fiyatlandırma geriden geldiği için fiyat artışları sonlu kalıyor.
Maalesef tüketicinin fiyatlarda önemli bir artış yaşamak durumunda kalmasını bekliyoruz. Kışlık eserlerin çıkmasıyla birlikte, eylül-ekim aylarında fiyatlarda bir artış hissedilecektir.
Satış adetlerimizde azalma yok ancak satın alınan eserin niteliği değişti. Bu yıl, daha kıymetli olan yüksek segmentli deri ayakkabılardan fazla, daha ekonomik olan dokumacılık ve sentetik materyallerden yapılan ayakkabılarda talep artışı var. Deri ayakkabıların toplam satışlar içindeki hissesi geçen yıl yüzde 18’ler civarındayken bu yıl yüzde 15’lere indi. Dünyada da bu eğilim var fakat bizde daha fazla.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel ise, halihazırda fiyatlardaki yıllık artırım oranlarının yüzde 80’i bulduğunu; kış aylarında yapılacak artırımların yıllık bazda yüzde 100’leri aşarak yüzde 130’ları ulaşmasının şaşırtan olmayacağını lisana getirdi:
Çünkü güç bir periyot. Kur artışına bağlı bir fiyat artışı kelam konusu. Emtia ve ham hususta düşüş beklesek de memleketler arası güç maliyetlerindeki artışlar yurt içindeki maliyetlerimizi artırmaya devam edecek. Bu kış da önemli girdi maliyetleriyle karşı karşıya kalabiliriz. Bu da kesin eser fiyatlarına yansıyacaktır.
Dünyada olduğu üzere Türkiye de enflasyon çıkmazı içinde. Enflasyon nedeniyle hane halkının ekonomik zahmette olduğunu görüyoruz. Tüketici, cebindeki parayı daha ekonomik olarak kullanacaktır.
Türk müşterilerin alım gücü düştükçe toplam satışlar içinde yabancıların hissesi arttı. Birtakım AVM’lerde turistlere yapılan satışlarda yüzde 40, kimilerinde ise yüzde 60 artış var. Kimi markalar yabancılara bu kadar fazla satış yapmaktan telaşlı. ‘İlerleyen devirde turist gelmezse bu satışları kime yapacağız?’ telaşı hakim.
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Lideri Ramazan Kaya da hazır giyside fiyatların son bir yılda ikiye katlandığını, bunun tesiriyle satışlarda yıllık bazda yüzde 10 ila 20 aralığında düşüş yaşadıklarını anlattı:
Önceden kârlılığı konuşurken artık kârsızlığı konuşuyoruz. Firmalar neredeyse genel masrafı karşılayacak etiket fiyatlarıyla hayatlarını devam ettirmeye çalışıyorlar. Son BDDK kararlarıyla finansmana erişim de artık kolay değil. Lakin orta ve uzun vadede finansmana gereksinimimiz var. Maliyetlerin yanında önümüzdeki periyottaki en büyük düşünce, finansmana erişim. Bu mevzudaki badireler sürerse, o vakit kapanmalarla karşı karşıya kalabiliriz.