Sabah gazetesi iktisat müellifi Dilek Güngör’ün yazısından alıntı;
“Son periyotta nereye gitsem muhabbet birebir…
Malum, pandemi sonrasında Türk eserlerine dünyadan önemli bir talep artışı var. Avrupalı ve ABD’li alıcılar Kovid 19 sonrası Çin’den kaçtı. Çin yerine üretim kapasitesi ve maliyet avantajı nedeniyle Türkiye öne çıktı.
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası Rusya tedariki Türkiye üzerinden yapmaya başladı. Uzakdoğu’dan konteyner maliyetleri artınca Türkiye doğal bir üs haline geldi.
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, İsrail üzere ülkelerle başlayan diyalog ortamı da Türk üreticilerinin önünü açtı. Turist sayısının artmasıyla içeride talep de yükselecek.
Fabrikaların birçoğu artan talep karşısında üretime yetişemez vaziyette… Birçok kesimde kapasiteler yüzde 70-80 dolu…
Organize Sanayi Bölgeleri’nde genişleyecek yer arıyorlar… Kapasiteyi artırmak için yatırım yapmak istiyorlar… Diyelim ki, ucuz finansman sağlayarak ya da OSB’lerde kendilerine yer bularak yatırımı yaptılar…
Üretimi kim yapacak?
Nitelikli eleman muhtaçlığı had safhada…
Sanayici/üretici kesim artık vasıflı-vasıfsız ilanlarından vazgeçmiş durumda… Fabrikalara, dükkanlara ‘İşçi aranıyor, nefes alsın yeter’ diye afişler asılmaya başlanmış… Eleman bulamadığı için dükkanı kapatmayı düşündüğünü söyleyen var…
Şu klişeleşmiş ‘Ülkede işsizlik yok, iş beğenmeme sorunu var’ telaffuzundan bahsetmiyorum.
Bu sanayicilerin feryadı yetişmiş istihdam gereksinimi…
Üniversitelerden mezun olan ya da mevcut işsiz olan gençlerin birçoğu masa başında çalışmak istiyor. Fabrika yerine konuttan bilgisayar başından çalışacakları daha esnek işler arıyor. İmalat endüstrinde kalfalık-ustalık üzere mesleklerin yüzüne bakan yok.
Alışılmış, 2000’li yıllara kadar tercih edilen meslek liseleri mecburilik ötürü gidilen okullar olmaya başladıkça, toplumda “niteliksiz” öğrencilerin gittiği okullar oldukları algısı kırılmadıkça, eğitim sisteminde gerekli planlamalar yapılmadıkça yıllardır yaşanılan sorun çözülmediği üzere Türkiye pandemi sonrası yakaladığı avantajı da kaybedecek.
Bu iş o denli kesimlerin üç-beş meslek lisesi açarak ya da protokol imzalayarak aşacağı bir sorun olmaktan çıktı. Hükümet-sanayici-akademisyenler bir ortaya gelip acil hareket planı belirlemeli…
Çocuklarını mesleksel eğitime gönderecek ailelere takviye mi verilecek, öğrencilere okul ve çalışma hayatında avantajlar mı sağlanacak, meslek lisesi tercih eden erkek öğrencilere askerlik muafiyeti mi getirilecek, bir an evvel harekete geçilmeli…
Yoksa o daima Avrupa’ya karşı övündüğümüz genç nüfus avantajı çöp olacak.