İcra dairelerine günlük gelen icra ve iflas belge sayısı 1100’i aşarken hem esnaf hem şirketlerde iflaslar artışa geçti. Borçla ayakta kalmaya çalışanlar ise aldıkları kredileri ödeyememe riskiyle karşı karşıya.
Kapısına kilit vuran esnaf sayısı bu yılın birinci çeyreğinde geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 11 artışla 29 bin 37’ye yükseldi.
Tıpkı devirde kuruluş için tescil başvurusu yapan esnaf sayısı da 1869 adetlik azalışla 80 bin 121’e geriledi. Pandemi ile geçen 2020 yılında 99 bin 588 esnaf kapandı. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) bilgilerine nazaran, 2021’in birinci çeyreğinde kapıya kilit vuran esnaf sayısı 29 bini aştı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği datalarına nazaran, yılın birinci çeyreğinde tasfiye olan şirket sayısı yüzde 3.2’lik artışla 4 bin 620’ye çıkarken, tıpkı periyotta 2 bin 694 şirket de kapısına kilit vurdu. Yılın birinci çeyreğinde kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı ise geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 2’ye yakın artışla 7 bin 616’ya yükseldi.
BORCA SARILDILAR
Şirket ve esnaf sayılarındaki kapanmalar artınca işsiz kalanların sayısı da çığ üzere büyüyor. Mart 2021 periyodunda mevsim tesirinden arındırılmış geniş tarifli işsiz sayısı 9 milyon 204 bine yükseldi.
Bu periyotta gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme, borcunu döndüremediği için batıyor. 2020’nin birinci çeyreğinde toplam KOBİ kredileri 662 milyar 540 milyon TL iken bu sayı bu yıl tıpkı periyotta 879 milyar 284 milyon TL’ye yükseldi.
533 MİLYAR LİRALIK PROBLEMLİ KREDİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) problemli kredilerin takibe düşme müddetlerini 90 gün yerine 180 güne çıkaran düzenlemesi 30 Haziran’da bitiyor. BDDK bu yolla kredilerin batmasını önlerken adeta bilançolarda yüzdürülmesini sağladı. Bankaların takibe düşmüş alacakları sene başından bu yana 150 milyar lira düzeyine adeta demirledi. Takipteki kredilere yakın izlemedekiler de eklendiğinde bankalar bilançolarında halihazırda 533 milyar liralık problemli kredi fiyatını yönetiyor.
PwC ortaklarından Serkan Tarmur, pandemi kaynaklı iktisattaki dertlerin tesirinin devam ettiğini belirterek “Türkiye’de sorunlu alacaklarda önümüzdeki devirde artış olacağı öngörülüyor. Bu çerçevede tahsili gecikmiş alacak satışlarının gelecek üç yılda geçmiş 12 yılın toplamı kadar olmasını bekliyoruz” dedi. PwC’nin öngörüsüne nazaran gelecek üç yılda yaklaşık 73 milyar TL’lik takibi gecikmiş alacak satışı bekleniyor.
‘ESNAFIN BORÇLARINI ERTELEYİN’
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, İçişleri Bakanlığı’nın genelgeyle duyurduğu kademeli olağanlaşma sürecine ait yaptığı açıklamada, salgınla ilgili faturanın “yine esnaf ve sanatkâra çıkarıldığına” dikkat çekti.
Covid-19 salgını nedeniyle düşünce yaşayan esnafa karşılıksız hibe dayanağı verilmesi ve tüm borçlarının yılsonuna kadar faizsiz ertelenmesi konusunda hükümete bir kere daha davette bulunan Palandöken şunları söyledi:
“Son 14-15 aydır uygulanmakta olan kapanmalarda fatura esnafımıza çıkarıldı. Verilen dayanaklar çok yetersiz kaldı. Borçlar daima faizli ertelendi. Artık karşılıksız hibe takviyesi ve tüm borçların faizsiz yıl sonuna kadar ertelenmesi kaçınılmaz oldu. Zira bu yükü esnafımız artık kaldıracak durumda değil. Ulaştırmada çalışan esnafımız da özel desteklenmelidir.”
Şehriban Kıraç/Cumhuriyet