Yüksek elektrik faturalarını ödeyemediği için abonelikleri iptal edilen yurttaşların sayısı daima artarken özel güç şirketlerine sağlanan kıyakların gerisi arkası kesilmiyor. Afşin-Elbistan B Termik Santralı kömür stok alanı ve santral atıklarının taşınması işi birinci mukavelede yer almasına rağmen yeni bir mukavele yapılarak bunun için ayrıyeten ödeme yapılması kabul edildi. Üstelik bu kontratta atık taşıma ve depolama işi için olması gerekenden yüksek bedel belirlendi. Mukavele dışı bu bedel 2014 yılından bu yana şirkete ödeniyor. Yalnızca 2019 yılında 32 milyon TL’lik hizmet alımı ödemesi yapılan şirkete 17 milyon 686 bin TL de atık taşıma ve depolama için ödeme yapıldı.
Sayıştay’ın kontrol raporunda yer alan bilgilere nazaran, Afşin-Elbistan havzası Çöllolar kömür ocağında üretilen kömürün Afşin Elbistan B santralında kullanılacak niteliğe sahip olacak biçimde harmanlanması, stok alanından santrala sevki ve santral atıklarının depolama alanına nakli ihale edildi, 2007’de mukavele imzalandı, 2009’da da yüklenici firmaya iş yeri teslimi yapıldı.
2014’TEN BU YANA MUKAVELE DIŞI ÖDEME
Çöllolar kömür ocağında 2011 Şubat ayında meydana gelen heyelanlar sonrasında, kömürün Kışlaköy kömür alanından sağlanmasına başlandı. Bunun üzerine imzalanan protokol çerçevesinde kömür alanından kömür temini ve santral atıklarının taşınması işleri, direkt temin yöntemi ile tıpkı yüklenici firmaya verildi.
Ek protokolde değişiklik yapılarak, ödenecek sayının olması gerekenden yüksek belirlenmesi de sağlandı. Raporda, yönetim ile yüklenici firma ortasında imzalanan birinci mukavelede, kömürün santrala kadar tesliminin imza altına alındığı vurgulanarak şunlar kaydedildi:
“Çöllolar kömür alanından santrala kömür verildiği tarihten itibaren santraldan çıkacak atıklar teslimat kulesinden alınıp, atık döküm alanlarına taşınacak, orada stoklanacaktır. Mukavele ekinde belirlenen ünite fiyatlara dahil olan bu iş için farklı bir bedel ödenmeyecektir. Mukavele mühleti 28 yıl olup, kömür stok alanı ve kömür temin alanı ünite fiyatlarından oluşan yıllar itibariyle uygulanacak ünite fiyatlar TL / ton olarak belirlenmiş ve mukavele ekinde yer almıştır.
Bu türlü olduğu halde bir ek protokol düzenlenerek santral atıklarının taşınması ve depolanması işi için bedel ödenmesi kabul edilmiştir. Buna nazaran santral atıklarının alınması ve taşınması için yüklenici firmaya fiilen yapılan masrafların ödenmesi kararlaştırılmış olup, yeni ünite fiyat belirlenerek 2014 yılından itibaren ödeme yapılmıştır.” Raporda, şirketin santrala sevk ettiği santralına sevk edilen kömürlerin kalorifik bedellerinde kıymetli dalgalanmalar oluştuğu, yüklenicinin standart kalitede kömür sevkiyatı yapmadığı da belirlendi.
KURUM İŞÇİSİ YAPABİLİR
Daha evvel EÜAŞ tarafından işletilen, Afşin Elbistan A Termik Santralı ve Kışlaköy kömür alanının 2018’de devranı yapıldıktan sonra çok sayıda nitelikli ve deneyimli çalışanın boşa çıktığı da belirtildi.. Raporda, “Afşin Elbistan-B santralının kömür stok alanı işletilmesi, santral atıklarının taşınması ve kül stok alanına depolanması işlerinin, hizmet alımı yoluyla yaptırılması yerine, kurum çalışanları marifetiyle yapılması imkanlarının ve oluşturulabilecek öbür alternatiflerin kurum menfaatleri kapsamında tekrar kıymetlendirilmesi önerilir” denildi.
Nurcan Gökdemir/Bitgün