25 Mart’daki AB Önderler Zirvesi’nin akabinde gerçekleşen birinci temasta iki AB önderi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüştü. AB önderleri, “İlişkilere ivme katmak için Ankara’ya geldiklerini” belirtirken “ilişkilerin daha da ileriye götürülmesinin Türkiye’nin bu olumlu ivmeyi devam ettirme isteğine” bağlı olduğu iletisini vererek Türkiye’nin bilhassa Doğu Akdeniz’de son periyotta sürdürdüğü siyasetin devamını beklediklerini bildirdi. AB Önderleri, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi başta olmak üzere hukukun üstünlüğü ve insan hakları kaygılarını de Erdoğan’a aktardıklarını söyledi.
AB Kurulu Lideri Michel ve AB Kurulu Lideri Von der Leyen, 25 Mart’ta yapılan ve “Türkiye’yle kurallı işbirliği” iletisi çıkan tepenin akabinde dün Ankara’ya geldi.
Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Cumhurbaşkanı Erdoğan’la 2 saat 45 dakika süren bir görüşme gerçekleştiren Michel ve Leyen, görüşmeye ait AB Türkiye Delegasyonu’nda bir basın toplantısı düzenledi. Türkiye’nin son devirde AB ile “yapıcı bir formda bağlantı kurmak istediğini gösterdiğini” belirten Leyen, “Biz de Türkiye’yle bağlarımıza ivme katmak için geldik” dedi.
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve göç mutabakatı üzere işbirliği alanlarını görüştüklerini belirten Leyen, “Sığınmacılara yönelik AB yardımının devam etmesi gerektiği konusunda kararlıyız” dedi ve göç mutabakatı konusunda Türkiye’nin yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesini beklediklerini söyledi.
‘YOLUN BAŞINDAYIZ’
Von der Leyen, alakaların geleceğiyle ilgili “Gelecekte daha güzel ilgiler inşa etmek istiyoruz, lakin şu an bir yolun başındayız, bu yolun bizi nereye götüreceği yalnızca müzakerelerin içeriğine bağlı değil. Hasebiyle son haftalarda gördüğümüz ivmenin sürdürülebilirliği kanıtlanmalı” dedi.
HUKUK VURGUSU
Görüşmede hukukun üstünlüğü ve temel özgürlükler sorunlarını de gündeme getirdiklerini aktaran Von der Leyen, AB’nin Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’ni feshetmesinden ötürü telaş duyduğunu, Erdoğan’a mukaveleden çıkma kararından çekilmesi daveti yaptıklarını belirtti. Von der Leyen, HDP’nin kapatılması ile Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala’nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararına karşın hür bırakılmamasıyla ilgili de “Türkiye’nin AİHM kararlarınasaygı göstermesi çok önemli” dedi.
AB Kurulu Lideri Charles Michel de “AB, ekonomik iş birliği, göç ve halklar ortasında ilişkiyi artırmak için somut gündem sunmaya hazır” dedi. Michel, AB’nin Türkiye’ye mülteciler konusundaki dayanağıyla ilgili “Komisyon yakında Türkiye, Ürdün ve Lübnan’daki mültecilerin finansmanı için bir teklif sunacak” dedi. Michel, Türkiye’ye bilhassa Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve mülteci mutabakatı üzere mevzularda somut adımlar için ise Haziran’daki AB Zirvesi’nden sonrasını işaret etti.
YENEL: MÜNASEBETLER ‘AL-VER’E SIKIŞTI
Türkiye’nin AB Daimi Temsilciliği ve AB Bakanlığı Müsteşarlığı vazifelerini de yürütmüş olan emekli büyükelçi Selim Yenel, Ankara’da yapılan Türkiye-AB görüşmesini Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Yenel, “Bu ziyaret, iki tarafın bağlantılarında yeni bir başlangıç. Haziran ayına kadar Türkiye’nin son devirde izlediği siyasetin ne ölçüde sürdüğünü değerlendirecekler. Bu siyaset devam ederse Haziran ayından itibaren ilgilerde daha yeni açılımlar bekleyebiliriz. Ancak Haziran’a kadar kayda paha somut adım beklememek gerekiyor” dedi.
Yenel, von der Leyen ve Michel’in lisana getirdiği Türkiye’deki “hukukun üstünlüğü” konusundaki tasalarla ilgili “Zirve bildirisinde Türkiye konusu daha çok Doğu Akdeniz odaklıydı, sona yanlışsız insan hakları ve hukukun üstünlüğüne değiniyorlardı. Lakin AB’deki çeşitli çevrelerden gelen tenkitler çerçevesinde Ankara’da bu bahisleri daha fazla gündeme getirme gereksinimi hissettiler” diye konuştu. Türkiye-AB bağlarında son periyotta üyelik müzakerelerinin büsbütün gündemden düşürüldüğüne dikkat çeken Yenel, “Türkiye-AB münasebetleri bir al-ver çerçevesine sıkıştırıldı. AB, Türkiye’ye aday ülke değil, üçüncü bir ülkeymiş üzere muamele ediyor. Türkiye’nin bu niteliğinin gündemde tutulması gerekiyor” dedi.
Bağlarda Haziran’dan sonra yeni bir ivme beklenebileceğini belirten Yenel, şöyle konuştu: “Taraflar ortasında karşılıklı olarak bu adımlar atılabilirse taraflar ortasında bir itimat ortamı oluşabilir. Türkiye’den tansiyonu yükseltmemesini talep ediyorlar, Türkiye geri adım atınca işler yumuşadı. Bu ortamın korunması için Yunanistan ve Rum tarafının da tahrikten kaçınması gerekiyor.”
Hüseyin Hayatsever/Cumhuriyet