Fitch dünya piyasalarında isminden kelam ettiren dijital paralardan kaynaklanan riskler yönetilemezse bunun finansal sistemi bozuntuya uğratabileceğini açıkladı. Fitch’e nazaran, dijital ödeme sistemlerinin denetim altına alınmaması durumunda piyasada bir oligopoli yaratabilir. Pekala oligopoli nedir? Dijital para ile ilgili riskler nelerdir? İşte husus hakkındaki detaylar….
Fitch Ratings, merkezi dijital paraların ilerleyen süreçte finansal sistemin bozuntuya uğrayacağını açıkladı. Fitch ayrıyeten CBDC yaygın kullanımının riskler ile fırsatlar ortasında bir seçimi mecburî kılacağını ve risklerle baş edilememesi durumunda dijital ödeme sistemleri piyasada ödeme hizmeti sağlayıcıları ortasında bir oligopoli yaratabileceğini de vurguladı.
Birtakım gelişen ülke merkez bankaları için CBDC kullanımının bankacılık sistemi gelişmemiş ülkeleri finansal sisteme kaznadırabileceğini belirten Fitch, böylelikle maliyetin azalacağını, suratın artacağını ve ödeme güvenliğinin sağlanacağını belirtti.
Fitch’e nazaran, merkeziyetsiz dijital paraların yaygın kullanımının bu hizmet sağlayıcılarının ödemeler üzerindeki bilgi denetimini azaltabileceğini vurgulayan kurum, merkez bankalarının ödeme bilgileri üzerindeki izleme kabiliyetinin artabileceğinin altını çizdi.
Fitch böylesine bir denetimin özel bilgi kapalılığıyla ilgili tasaları artıracağını ve CBDC’lerin kullanımını azaltabileceğini de tabir etti. CBDC’nin programlanabilmesinin toplumsal davranışları etkileme gücünü de beraberinde getirdiğini belirten Fitch, bu türlü özelliklerin kullanımı arttıkça kullanım talebinin azalacağına dikkat çekiyor.
Şayet merkezi dijital para ünitelerinden kaynaklanan risklere karşı gereken muhafaza sağlanamazsa bunun finansal sisteme ziyan verebileceğini lisana getirdi.
OLİGOPOL PİYASA NE DEMEKTİR?
Oligopol piyasa birbirine çok benzeyen yada farklılaştırılmış eserler satan az sayıda satıcı olan piyasadır. Öteki bir deyişle, oligopol piyasada birkaç büyük oyuncu pazara hükmederek ve eser fiyatını denetim eder.
Piyasalar oyuncu ve rakebet durumuna nazaran 4 ana kümesine ayrılırlar. Bunlar rekabetin yüksek ve aslında ülkü olduğu durumdan hiç olmadığı duruma yanlışsız şu formda sıralanırlar:
*Tam Rekabet Piyasası
*Monopolcü Rekabet Piyasası
*Oligopol Piyasa
*Monopol Piyasa (Tekel)
Oligopol piyasada alıcılar çoktur lakin satıcılar azdır. Oligopol piyasada yer alan şirketler çok emsal eserler ya da hizmetler satar ve piyasayı denetim ederler. Firmalardan birinin fiyat değişikliğine gitmesi oburunu de tesirler dolayısı ile enflasyonist baskı oluşturmaları kolaydır. Çarçabuk kartel oluşturabilirler. Bu piyasaya yeni bir oyuncunun girmesi epeyce zordur.
OLİGOPOL PİYASANIN ÖZELLİKLERİ
*Az sayıda (ve de ekseriyetle büyük) satıcı, çok sayıda alıcı vardır.
*Piyasaya giriş önünde pürüzler vardır.
*Piyasada rekabet vardır fakat düşüktür.
*Üretilen mallar homojen ya da farklılaştırılmış olabilir.
*Piyasada firmaların birbirlerine bağımlılığı çok yüksektir.
*Piyasada eksik bilgi kelam mevzusudur.
