Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Lideri Ali Haydar Bozkurt, geçen hafta piyasada yaşanan gelişmeleri Dünya’dan Aysel Yücel’e kıymetlendirdi.
Şirketlerin satın aldıkları sıfır araçların satışına getirilen 6 ay ve 6 bin km hududuna yönelik hazırlığı kıymetlendiren Bozkurt, “Yeni düzenleme çalışmaları ile hedeflenen öncelikle ikinci el araçlardaki ‘balon’ fiyatların düşürülmesi. Sıfır kilometre araçların galeri piyasasına düşmesinin engellenmesi amaçlanıyor. Sıfır kilometre araç satışlarını çok etkilemeyecek, zira hala sıfır araç bulunurluğu talebin bir ölçü altında kalmaya devam ediyor” dedi. Düzenlemenin sıfır araç için sıraya girip, sırası gelince aracı direkt olarak satmak hedefiyle alan kurumları bir ölçü etkileyeceğini, lakin gerçek bireyler üzerinde sonlu tesiri olacağını söyledi. Bozkurt, yeni araç arzının olağan düzeye gelmesinin bu durumu ortadan kaldıracağını vurguladı.
Normalleşme, arzın artması kurun düşmesiyle mümkün
Geçen ay gündemi meşgul eden ÖTV telaffuzlarının, bilhassa ikinci el araçlarda bir ölçü sakinliğe, hasebiyle da fiyatlarda bir gevşemeye yol açtığını belirten Bozkurt, fakat tesirinin uzun soluklu olup olmayacağının vakitle görüleceğini söyledi. Bozkurt, “Sonuçta yeni araç tarafında hala arz kâfi değil. Dünya genelinde artan COVID-19 hadise sayıları, üretim üzerinde tekrar baskı yapmaya başladı ve arabanın üretim evresindeki döviz bazlı maliyetinde artışlar devam ediyor. Tüm bunları değerlendirince, olağan koşullar altında arz sıkıntısının yakın vakitte çözülmesi biraz sıkıntı üzere görünüyor. Fiyatının devamlı artacağı beklenen ve arz yetersizliği olan her eserde olduğu üzere, maalesef şu anda içinden geçtiğimiz süreçler gündeme geliyor. Umalım ki bir an evvel arz sorunu çözülsün, araçların üretim maliyetindeki döviz bazlı artışlar bitsin, döviz kuru TL karşısında artmasın ki yavaş yavaş olağan piyasa koşullarına dönelim” dedi.
Türkiye otomotiv dalına uygulanan vergilendirme yapısının tüm tarafları ile yine gözden geçirilmesi gereksinimine vurgu yapan Bozkurt, “Türkiye’nin otomotiv bölümüne daha stratejik olarak bakması kıymetli. Otomotiv sanayisi, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin değerli endüstrilerinden biri. Bunu korumak ve desteklemek üzere dünyada meydana gelen değişimlere ahenk sağlamak üzere sürdürülebilir orta vadeli plan çerçevesinde gerekli adımları daima bir arada atmamız gerekiyor. Tüketicilerin ülkemizde de dünyadaki gelişmelere paralel yeni teknolojileri tercih edebilmeleri için hususlar her tarafıyla ele alınmalı ve vergilendirme başta olmak üzere gerekli hazırlık çalışmaları sonrasında revizyon uygulamalarına başlanmalı” açıklamasını yaptı.
ÖTV indirimi umudu kalmadı, matrah güncellemesi beklentisi arttı
ÖTV indiriminden umudu kesen piyasanın, matrah düzenlemesine yönelik beklentisi arttı. Zira sıfır araç fiyatları yükselmeye devam ediyor. Ağustos ayında gelen yeni artırımlarla birlikte yüzde 80 ÖTV diliminin altında kalan model sayısı ikiye düştü. Bu sayı temmuz ayında 10’u geçiyordu. En ucuz arabanın fiyatı 400 bin TL’ye dayandı. 400 bin TL altındaki model sayısı da bir elin parmaklarını geçmiyor. Bu bahiste açıklama yapan ODD Lideri Ali Haydar Bozkurt, “ÖTV’de bir düşüş olacağını zannetmiyorum, lakin matrah güncellemesinin artık yapılması ve ÖTV uygulamasının yeni teknolojileri de teşvik edecek biçimde yine ele alınması gerektiğini de belirtmek lazım. Motorlu taşıtlara uygulanan Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV), 2016 yılından itibaren kademeli bir sisteme geçilmişti. Bugünün şartlarında düşük vergi dilimlerinden faydalanabilen modelin kalmaması tüketiciler istikametinden mağduriyete yol açıyor. Bugün itibariyle satışta olan modellerin büyük kısmı yüzde 80’lik vergi diliminde yer alıyor. Bugün baktığımızda bilhassa kurlar sebebiyle fiyatların gelmiş olduğu noktada, neredeyse tüm modellerin yüzde 80’lik ÖTV dilimine girmesi bakımından matrah fiyatlarının güncellenmesi ile ilgili olarak kesimde bir beklenti oldu.”
“Sıfır ikinci el aracı, şirketlerden çok şahıslar alıp satıyor”
İkinci el şirketi Otoshops Genel Müdürü Melih Keyifli, sıfır araçların birinci tescilinden sonra 6 ay ve 6 bin kilometreden evvel satılamamasının kesinlikle fırsatçılığın önüne geçeceğini lakin, şahıslar üzerinden yapılan bu çeşit satışları engelleyemeyeceğini lisana getirdi. Memnun, “Sorunun temelden tahlili için vergi sisteminde toptan bir düzenlemeye gidilmesi gerekiyor” dedi. Memnun ayrıyeten, yüksek kredi faiz oranlarının ve uzun vadeli krediye ulaşımda yaşanan zorlukların pazarın önünde mahzur olarak durmaya devam ettiğini söyledi. İkinci el araç şirketlerinden Otomerkezi.net’in CEO’su Muhammed Ali Karakaş da emsal açıklamalar yaparak, “Bugün Türkiye’de her 30 bireyden 1’i araba alıp satma işiyle uğraşıyor ve getirilen yönetmelik bireyleri kapsamıyor. Fiyatlarda yüzde 5-6 bandında bir düşüş yaşanacağını öngörüyoruz. Fakat döviz kuru, tüketici finansmanında vatandaşın karşılaştığı yüksek faiz, vergi sistemimizdeki aksaklıklar üzere çözülmesi gereken birçok konu var ve fiyatlara asıl tesir edecek etkenler bunlar. Ülkemizin artık tümüyle bölüm dinamiklerine hakim bir otomotiv bakanlığı’na muhtaçlığı var” formunda konuştu. Öteki yandan, DÜNYA’nın edindiği bilgiye nazaran, bölümdeki birtakım galeri ve bayi temsilcileri geçen hafta bir ortaya gelerek, sıfır araca 6 ay satış yasağının mümkün sonuçlarını birlikte tartıştı. Toplantıda bulunan dal yetkilileri, şirketlerden çok ferdi tüketicilerin sıfır aracı ikinci elde sattığını öne sürerek, şahıslara yönelik de emsal bir kısıtlamanın gelmemesi halinde alınacak önemlimin piyasaya tesirinin sonlu olacağı görüşünde birleşti. Yetkililer bu ortak görüşü, kamuya aktarma planı yapıyor.
“ÖTV kaldırılmalı, yalnızca KDV alınmalı”
Lüks araç pazarının tanınan isimlerinden Albayrac ve Minoto Kurucusu Ferhat Albayrak, Türkiye otomotiv dalında vergi sisteminin kökten değişmesi gerektiğine vurgu yaparak, “ABD’de ve AB’de olduğu üzere otomotivden yalnızca KDV alınmalı, ÖTV büsbütün kaldırılmalı. Yapılan öteki tüm aksiyonlar pazarı daha makus hale getirmekten ileri gitmiyor. İçinde bulunduğumuz durum arz talep istikrarıyla ilgili, fırsatçılar ya da gibisi organizmalarla değil” diye konuştu. “Ortalık karıştı, toz buluttan öbür bir şey göremiyoruz”